نوع مقاله : پژوهشی
نویسندگان
1 دانش آموخته کارشناسی ارشد طراحی شهری، گروه شهرسازی، واحد سنندج، دانشگاه آزاد اسلامی، سنندج، ایران
2 استادیار گروه شهرسازی، واحد سنندج، دانشگاه آزاد اسلامی، سنندج، ایران
چکیده
اهمیت ایجاد زمینه های دلبستگی به مکان وتقویت مؤلفه های مؤثر بر آن به ضرورت موضوع دلبستگی به مکان و شناخت عوامل تقویت کننده آن می افزاید. تحقیق حاضر که با هدف بررسی عوامل مؤثر بر ارتقای دلبستگی به مکان در سه مقیاس خانه، محله و شهر در بافت های شهر سنندج انجام شده است، دارای هدف کاربردی و ماهیت و روش تحقیق توصیفی-تحلیلی است. جامعه آماری این پژوهش، 321 نفر از ساکنین بافت های چهارگانه سنندج است. دلبستگی به مکان و ابعاد آن، متغیر وابسته و عوامل دلبستگی به مکان و مقیاس مکان به عنوان متغیرهای مستقل درنظر گرفته شده اند. جهت بررسی مقایسه ای محدوده-های پژوهش در سه سطح از آزمونهای پس از تجربه به کمک آزمون توکی؛ برای ارزیابی اثرگذاری عوامل کالبدی، اجتماعی و فردی بر دلبستگی به مکان؛ و همچنین دلبستگی به مکان در سه بعد شناختی، عاطفی و رفتاری از مدل یابی معادلات ساختاری استفاده شده است. نتایج نشان می دهد که از میان متغیر های بعد روانشناسی، عناصر عاطفی، شناختی و رفتاری دلبستگی، عوامل کالبدی و اجتماعی و متغیر های مستقل ویژگی های فردی رابطه معناداری با متغیر وابسته دلبستگی به مکان دارند. بررسی نتایج و مقایسه عوامل دلبستگی در بین چهار محدوده نشان می دهد که محله بافت حاشیه با کمترین میزان دلبستگی به محله، از میان ابعاد دلبستگی، بعد عاطفی و ازمیان عوامل دلبستگی، عامل کالبدی نقش مؤثرتری بر دلبستگی به محله دارد، که لازم است در طرح های آتی به آنها توجه ویژه ای مبدول شود، تا بتوان دلبستگی ساکنین به محله را ارتقا بخشید و از مهاجرت ساکنان به خارج محله جلوگیری نمود.
کلیدواژهها
عنوان مقاله [English]
Exploring the Role of Factors Affecting Place Attachment in Urban Textures (Case Study: Old, Middle, New, and Suburb Textures of Sanandaj City)
نویسندگان [English]
- farzam Allahveisi 1
- Farzin Charehjoo 2
1 Master of Urban Design, Department of Urban Planning and Design, Sanandaj Branch, Islamic Azad University, Sanandaj, Iran
2 Assistant Professor of Urban Planning and Design, Department of Urban Planning and Design, Sanandaj Branch, Islamic Azad University, Sanandaj, Iran
چکیده [English]
Creating the grounds for place attachment in residential areas and strengthening the affective components while meeting the daily needs of people can also be responsive to their needs at higher levels. Given the social importance of residential spaces, the need for paying attention to place attachment and identifying the factors that strengthen this phenomenon would be prioritized. The present study aims to investigate the factors affecting the promotion of place attachment in three scales of the home, neighborhood, and city among the inhabitants of Sanandaj City. The study is of applied type in terms of purpose and it is descriptive-analytical in terms of research methodology. The statistical population of this study is 321 residents of the four selected textures of Sanandaj City. Place attachment and its different dimensions are considered as dependent variables, and the factors of attachment to place and the scale of place are considered as independent variables. To make a comparison between the areas of the research at the three mentioned levels, the post-experimental Tukey test was used. The structural equation modeling was also used to evaluate the effect of physical, social, and individual factors on place attachment and to examine the different levels of place attachment from the cognitive, emotional and behavioral dimensions. Results show that among the variables of psychological dimension, the emotional, cognitive, and behavioral elements of place attachment, the physical and social factors, and the independent variables of individual characteristics have a significant relationship with the dependent variables of place attachment. Examining the results and comparing the attachment factors between the four areas shows that the marginal texture neighborhood (Naysar neighborhood) with the least amount of attachment to the neighborhood, among the dimensions of attachment, emotional dimension and among attachment factors, physical factor has a more effective role on neighborhood attachment. Thus, it is necessary to pay special attention to these factors in future plans to increase the residents' attachment to the neighborhood and prevent the migration of residents to places out of the neighborhood and avoid its subsequent consequences accordingly.
کلیدواژهها [English]
- Sense of Belonging
- Urban Textures
- Structural Equation Modeling
- Sanandaj
- احمدی، ف.، آقالطیفی، آ.، و افشار، ع. (۱۳۹۳). عوامل تأثیرگذار بر حس تعلق در فرآیند بازآفرینی در بافت مسکونی اطراف حرم حضرت امام رضا (ع)، محلۀ نوغان. هفت شهر، 4(47 و 48)، 84-70.
- توکلینیا، ج.، افراسیابی، م.، و بوچانی، م. ح. (۱۳۹۴). سنجش میزان احساس تعلق خاطر مکانی و تأثیرات فضایی- مکانی آن در بافت های فرسوده شهری (مطالعه موردی: محله سهل آباد شیراز). چشم انداز زاگرس، 7(25)، 24-1.
- چارهجو، ف.، و حوریجانی، ن. (۱۳۹۴). ارتقای کیفیت محیط با رویکردی ویژه بر احساس تعلق به مکان. سنندج: دومین همایش بین المللی و پنجمین همایش ملی عمران شهری، دانشکده فنی دانشگاه آزاد اسلامی واحد سنندج.
- رجایی، م.، گودرزی، م.، دارابی، م.، و تشکری، ک. (۱۳۹۶). بازتاب حس تعلق به مکان در طراحی سرای محله کوهسار تهران. پژوهشهای مکانی - فضایی، 1(2)، 147-123.
- رحیمی، ل. (۱۳۹۲). مقیاس مکان و دلبستگی: ارزیابی تأثیر مقیاس مکانی بر مدل دلبستگی ساکنین (نمونه موردی: محله سرخاب و شهرک رشدیه شهر تبریز). تبریز: پایاننامه دکتری شهرسازی، دانشگاه هنر اسلامی تبریز.
- رلف، ا. (۱۳۹۷). مکان و بی مکانی. ترجمه محمدرضا نقصان محمدی، کاظم مندگاری، و زهیر متکی، مجله آرمانشهر.
- زنگنه، ی.، و حسین آبادی، س. (۱۳۹۲). تحلیلی بر تعلق مکانی و عوامل مؤثر بر آن در سکونتگاههای غیر رسمی (موردمطالعه: محدوده شرق کال عیدگاه سبزوار). مطالعات جامعهشناختی شهری (مطالعات شهری)، 3(8)، 162-131.
- زنگنه، ی.، و حسین آبادی، س. (۱۳۹۳). تأثیر تعلق مکانی و سرمایه اجتماعی بر بهسازی مشارکتی محلات قدیمی، نمونه موردی محله سرده سبزوار. پژوهش و برنامهریزی شهری، 5(19)، 128-111.
- شولتز، ک. ن. (۱۳۹۵). روح مکان: به سوی پدیدارشناسی معماری. ترجمه محمدرضا شیرازی، مجله رخ داد نو.
- صدریان، ز.، حسینی، س.، و نوروزیان ملکی، س. (۱۳۹۳). ارتقاء حس تعلق به مکان از طریق نوسازی بافت فرسوده با توجه به فضای واسط (نمونه موردی: محله باغ شاطر تهران). معماری و شهرسازی ایران، (7)، 44-35.
- علینام، ز. (۱۳۹۳). بررسی دلبستگی به مکان در محله با رویکرد روانشناسی شناختی. تبریز: پایاننامه کارشناسی ارشد، دانشگاه هنر اسلامی تبریز.
- فلاحت، م.، کمالی، ل.، و شهیدی، ص. (۱۳۹۶). نقش مفهوم حس مکان در ارتقای کیفیت حفاظت معماری. مجله باغ نظر، 14(46)، 22-15.
- کاظمزاده آزاد، ف. (۱۳۹۱). طراحی با رویکرد افزایش حس تعلق به محله (مطالعه موردی محله جمشیدیه تهران). پایاننامه کارشناسی ارشد، قزوین: دانشکده دانشگاه بینالمللی امام خمینی (ره).
- مهندسین مشاور تدبیر شهر (1387). مطالعات طرح تفصیلی و جامع شهر سنندج. سنندج: مهندسین مشاور تدبیر شهر.
- Abusafieh, S., & Razem, M. (2017). Human Behavior and Environmental Sustainability: promoting a pro-environmental behavior by harnessing the social, psychological and physical influences of the built environment. Western Australia: In World Renewable Energy Congress.
- Arnberger, A., & Eder, R. (2012). The influence of green space on community attachment of urban and suburban residents. Urban Forestry & Urban Greening, 11, 41-49.
- Azizi, F., & Shekari, F. (2018). Modeling the Relationship between Sense of Place, Social Capital and Tourism Support. Iranian Journal of Management Studies, 11, 547-572.
- Bigdeli Rad, V., & Bin Ngah, I. (2013). The Role of Public Spaces in Promoting Social Interactions. J. Curr. Eng. Technol, 3, 184-188.
- Gattino, S., Piccoli, N. D., Fassio, O., and Rollero, C. (2013). Quality of Life and Sense of Community. A Study on Health and Place of Residence. Community psychol, 41, 811-826.
- Hashemnezhad, H., Heidari, A.A., and Mohammad Hoseini, P. (2013). Sense of place and place pttachment. Int. J. Archit. Urban Dev, 3, 4-12.
- Hosseini, F., Sajadzadeh, H., Aram, F., & Mosavi, A. (2021). The Impact of local green spaces of historically and culturally valuable residential rreas on place attachment. Land, 10, 1-17.
- Jansen, S. (2020). Place attachment, distress, risk perception and coping in a case of earthquakes in the Netherlands. Hous. Built Environ, 407-427.
- Jorgensen, B., & Stedman, R. (2001). Sense of Place as an Attitude: Lakeshore Owners Attitudes Toward their Properties. Environ. Psychol, 21, 233-248.
- Junot, A., & Fenouillet, F. (2018). Place attachment influence on human well-being and general pro-environmental behaviors. Theor. Soc. Psycology, 2, 49-57.
- Kitchen, P., Williams, A., & Gallina, M. (2015). Sense of belonging to local community in small-to-medium sized Canadian urban areas: a comparison of immigrant and Canadian-born residents. BMC Psychology, 3, 1-17.
- Moulay, A., Ujang, N., Maulan, S., & Ismail, S. (2018). Understanding the process of parks’ attachment: Interrelation between place attachment, behavioural tendencies, and the use of public place. City, Culture and Society, 14, 28-36.
- Pinter-Wollman, N., Jelić, A., & Wells, N.M. (2018). The impact of the built environment on health behaviours and disease transmission in social systems. Philosophical Transactions of the Royal Society, 373, 1-18.
- Plys, E., & Qualls, S. (2020). Sense of community and its relationship with psychological well-being in assisted living. Aging Ment. Health, 10, 1645-1653.
- Poortinga, W., Calve, T., Jones, N., Lannon, S., Rees, T., Rodgers, S.E., Lyons, R.A., & - Johnson, R. (2017). Neighborhood Quality and Attachment. Behav, 49, 255-282.
- Raymond, C., Brown, G., & Weber, D. (2010). The measurement of place attachment: Personal, community, and environmental connections. Environ. Psychol, 4, 422-434.
- Scannell, L., & Gifford, R. (2010). Defining place attachment: A tripartite organizing framework. Environ. Psychol, 30, 1-10.
- Shim, C. (2011). Urban tourism: placelessness and placeness in shopping complexes. USA: Travel and Tourism Research Association International Conference.
- Song, Y., Wang, R., Fernandez, J., & Li, D. (2021). Investigating sense of place of the Las Vegas Strip using online reviews and machine learning approaches. Urban Plan. 205, 1-12.
- Teixeira, D. (2014). Close your Eyes and I’ll Kiss You: the role of soundtracks in the construction of place, Invisible Places, 18–20JULY 2014, VISEU, PORTUGAL.
- Ujang, N. (2012). Place Attachment and Continuity of Urban Place Identity. Procedia - Social and Behavioral Sciences, 49, 156-167.
- Ujang, N., & Zakariya, K. (2015). The Notion of Place, Place Meaning and Identity in Urban Regeneration. Seoul: Chung-Ang University, Asian Conference on Environment-Behaviour Studies, 170, 709-717.
- Yuan, X., and Crooks, A. (2019). Assessing the placeness of locations through user-contributed content, Proceedings of the 3rd ACM SIGSPATIAL International Workshop on AI for Geographic Knowledge Discovery, 15-23.
ارسال نظر در مورد این مقاله