تبیین میزان جرم خیزی مجتمع های مسکونی مهر و نقش طراحی کالبدی در پیشگیری جرائم و ارتقای امنیت با رویکرد CPTED (مطالعه موردی: مجتمع‌های مسکن مهر شهر زنجان)

نوع مقاله : علمی - پژوهشی

نویسندگان

• عظیم علی شائی ¹
• داریوش جهانی ²
• یعقوب حقی ³

¹ دانشگاه پیام نور تهران

² استادیار گروه جغرافیا و برنامه ریزی شهری دانشگاه پیام نور

³ کارشناسی ارشد، جغرافیا و برنامه ریزی شهری، دانشگاه تبریز

https://doi.org/10.22067/jgusd.2023.81439.1303

چکیده

پیشگیری از وقوع جرم از طریق طراحی محیطی را می توان به عنوان بخشی از راهکارهای جامعه در جهت اجتناب از جرم بررسی کرد. بر داشتن محیط شهری ایمن با زیرساخت های مناسب برای پیشگیری از وقوع جرم و ایجاد امنیت روانی در افراد، سبب افزایش سرزندگی و زیست پذیری فضای شهری بویژه در فضاهای متراکم و پرجمعیت شهری می گردد.

این مقاله با روش توصیفی-تحلیلی به دنبال بررسی تبیین میزان جرم خیزی مجتمع های مسکونی مهر و نقش طراحی کالبدی در پیشگیری جرائم و ارتقای امنیت با رویکرد CPTED در مجتمع های مسکن مهر شهر زنجان است. گردآوری داده ها با مطالعات کتابخانه ای و میدانی انجام شد. جامعه آماری شامل ساکنین مجتمع های مسکونی شهر زنجان به تعداد 19053 نفر است که با فرمول کوکران 377 نفر نمونه انتخاب شد. برای تحلیل داده ها از جداول آماری توصیفی، مدل تصمیم گیری چندمعیاره TODIM و آزمون تحلیل مسیر و مدل DPSIR با کمک نرم افزار Excel و SPSS استفاده شده است.

یافته های تحقیق نشان داد که وضعیت مولفه های طراحی و برنامه ریزی شهری موثر در ارتقای امنیت مجتمع های مسکن مهر شهر زنجان و پیشگیری از جرم با میانگین 49/3 قابل قبول است. طبق مدل DPSIR با ضرایب وزنی مدل تودیم شاخص‌های زیر مجموعه مولفه «تاثیر» با امتیاز 742/0 بیشترین تاثیر را بر ارتقای امنیت و پیشگیری از جرم تاثیر داشته است. همچنین طبق آزمون تحلیل مسیر، مولفه «پاسخ» بواسطه تاکید بر طراحی مبلمان و اِلِمان های شهری در محیط های عمومی؛ مناسب سازی محله برای اقشار آسیب پذیر؛ روشنایی و خوانایی شهر بویژه در شب ها؛ و مدیریت و حفاظت از محیط با اثر مستقیم 542/0 بیشترین ارتباط را با ارتقای امنیت و پیشگیری از وقوع جرم در مجتمع های مسکن مهر شهر زنجان دارد.

کلیدواژه‌ها

• مسکن مهر
• طراحی شهری
• رویکرد CPTED
• امنیت شهری
• شهر زنجان

موضوعات

• برنامه ریزی شهری

عنوان مقاله [English]

Explaining the level of crime in Mehr residential complexes and the role of physical design in preventing crimes and improving security with the CPTED approach (case study: Mehr housing complexes in Zanjan)

نویسندگان [English]

• Azim Alishie ¹
• daryoosh JAHANI ²
• * * ³

¹ Payamnoor University

² Assistant Professor, Department of Geography and Urban Planning, Payam Noor University

³ *

چکیده [English]

Crime prevention through environmental design can be considered as a part of society's strategies to avoid crime. Having a safe urban environment with suitable infrastructure to prevent crime and create psychological security in people increases the vitality and livability of the urban space, especially in dense and populated urban spaces.

This article, using a descriptive-analytical method, seeks to explain the level of crime in Mehr residential complexes and the role of physical design in preventing crimes and improving security with the CPTED approach in Mehr housing complexes in Zanjan city. Data collection was done with library and field studies. The statistical population includes the residents of residential complexes in Zanjan city in the number of 19053 people, 377 people were selected by the Cochran formula. For data analysis, descriptive statistical tables, TODIM multi-criteria decision making model, path analysis test and DPSIR model were used with the help of Excel and SPSS software.

The findings of the research showed that the status of urban design and planning components effective in improving the security of Mehr housing complexes in Zanjan city and crime prevention is acceptable with an average of 3.49. According to the DPSIR model, with the weighting coefficients of the Todim model, the indicators of the sub-set of the "impact" component with a score of 0.742 have had the greatest impact on improving security and crime prevention. Also, according to the path analysis test, the "answer" component by emphasizing the design of furniture and urban elements in public environments; making the neighborhood suitable for vulnerable groups; The lighting and readability of the city, especially at night; And the management and protection of the environment with a direct effect of 0.542 is most related to the promotion of security and crime prevention in Mehr housing complexes of Zanjan city.

کلیدواژه‌ها [English]

• Mehr housing
• urban design
• CPTED approach
• urban security
• Zanjan city