تحلیل فضایی تناسب اراضی در ارتباط با توسعه پیوسته و ناپیوسته شهری ( مطالعه موردی: شهر ارومیه)

نوع مقاله : علمی - پژوهشی

نویسندگان

• عطا غفاری ¹
• سمیرا سعیدی زارنجی ²
• گیتی شکوری ³

¹ گروه جغرافیا و برنامه ریزی شهری، دانشگاه محقق اردبیلی،اردبیل،ایران

² گروه جغرافیا و برنامه ریزی شهری، دانشکده علوم اجتماعی، دانشگاه محقق اردبیلی،اردبیل،ایران

³ دانش آموخته کارشناسی ارشد جغرافیا و برنامه ریزی شهری ،دانشگاه محقق اردبیلی،اردبیل،ایران

https://doi.org/10.22067/jgusd.2024.82811.1319

چکیده

یکی از ضرورت‌های آمایش شهری کنترل گسترش شتابان شهر در نواحی حاشیه‌ای آن است که به صورت نامتعادل و نامتوازن، اراضی حاصلخیز و خاک‌های صنعتی و معدنی را به زیر ساخت و سازهای شهری می‌برد و این مسئله مخاطرات متعددی را در زمینه‌های اقتصادی و زیست محیطی به دنبال آورده است. از این رو در پژوهش حاضر سعی شده است با انتخاب شهر ارومیه به عنوان مطالعه موردی و در فاصله پیرامونی مشخص شده نسبت به شهر ارومیه، به مقوله تحلیل فضایی تناسب اراضی در ارتباط با توسعه پیوسته و ناپیوسته شهری پرداخته شود. نرم افزارهای مورد استفاده در این پژوهش، نرم افزار IDRISI Selva و ArcGIS می‌باشد. در تحقیق حاضر، در تعیین تناسب اراضی در ارتباط با توسعه پیوسته و ناپیوسته شهری و در چهارچوب ماژول MCE (Muiti-Criteria eveluation) به اجرای عملیات ترکیب خطی وزن‌دار (WLC) در محیط Idrisi selva پرداخته شده است. نتایج حاصل از اجرای روش WLC، یک نقشه اولویت‌بندی شده از تناسب اراضی برای توسعه پیوسته و ناپیوسته شهری است. بررسی وضعیت پیکسل‌های اولویت‌دار مشخص شده در نقشه تناسب اراضی، به لحاظ تک تک معیارهای بکار گرفته شده در تعیین تناسب اراضی در ارتباط با توسعه پیوسته و ناپیوسته شهری نیز گویای مطلوبیت وضعیت پیکسل‌ها به لحاظ معیارهای یاد شده است. کنترل صورت وضعیت پیکسل‌های اولویت‌دار نشان می‌دهد که امتیاز استاندارد فازی این پیکسل‌ها در غالب معیارها، بیش از 170 می‌باشدکه به تناسب نیاز و همراه با لحاظ کردن قیود محدودیت و در نظر گرفتن ملاحظات استفاده چند منظوره از زمین و نیز در عین توجه به ظرفیتهای توسعه درونی و میان افزای شهری، می‌تواند جهت تخصیص به توسعه پیوسته و ناپیوسته شهری مورد توجه قرار گیرد.

کلیدواژه‌ها

• تناسب اراضی
• توسعه پیوسته و ناپیوسته
• توسعه کالبدی- فضایی
• سیستم اطلاعات جغرافیایی
• شهر ارومیه

موضوعات

• برنامه ریزی شهری

عنوان مقاله [English]

Spatial analysis of land suitability in connection with continuous and discontinuous urban development (case study: Urmia city)

نویسندگان [English]

• ata ghaffari ¹
• Samira Saeidi zaranji ²
• * * ³

¹ Department of Geography and Urban Planning, University of Mohaghegh Ardabili.Ardabil, Iran

² Department of Geography and Urban Planning, Faculty of Social Sciences, University of Mohaghegh Ardabili.Ardabil, Iran

³ MA in Geography and Urban Planning, University of Mohaghegh Ardabili, Ardabil, Iran

چکیده [English]

One of the necessities of urban planning is to control the rapid expansion of the city in its peripheral areas, which unbalances and unbalances fertile lands and industrial and mineral soils under urban constructions, and this issue leads to numerous risks in economic and environmental fields. has brought. Therefore, in the present research, by choosing the city of Urmia as a case study and at a specified peripheral distance from the city of Urmia, it has been tried to address the spatial analysis of land suitability in relation to continuous and discontinuous urban development. The software used in this research is IDRISI Selva and ArcGIS software. In the current research, weighted linear combination (WLC) operations have been implemented in Idrisi selva environment to determine land suitability in connection with continuous and discontinuous urban development and within the framework of the MCE (Muiti-Criteria evaluation) module. The results of the implementation of the WLC method is a prioritized map of land suitability for continuous and discontinuous urban development. Examining the status of the priority pixels specified in the land suitability map, in terms of each criteria used in determining the suitability of land in connection with continuous and discontinuous urban development, also shows the desirability of the pixels' condition in terms of the mentioned criteria. The control of the status of the priority pixels shows that the fuzzy standard score of these pixels is more than 170 in most of the criteria, which is in accordance with the needs and taking into account the limitations and taking into account the considerations of multi-purpose use of Land, while paying attention to the capacities of internal and intermediate urban development, can be considered for allocation to continuous and discontinuous urban development.

کلیدواژه‌ها [English]

• Suitability of lands
• continuous and discontinuous development
• physical-spatial development
• geographic information system
• Urmia city