نوع مقاله : علمی - پژوهشی

نویسندگان

دانشگاه مازندران

چکیده

گسترش فیزیکی شهرها و تداوم بهره‌گیری از اتومبیل زمینه‌ساز بروز مشکلات زیادی در شهرها و جابه‌جایی شهرنشینان در دسترسی به انواع کاربری‌های عمومی شده است. شمال ایران با قابلیت‌های کم‌نظیر طبیعی کانون رشد بی‌امان شهری در پاسخ به رشد فزایندۀ مهاجران درون و برون استانی است؛ به طوری که حالا بی‌تحرکی بخشی از مشکلات در حال بروز این کانون‌های کوچک شهری هم به علت پراکنده‌روی شهری، توسعۀ بی‌برنامه، کاهش خدمات عمومی و بروز مشکلات بهداشتی جسم و روان شده است. از این رو، این تحقیق با هدف بررسی و آشنایی با اثرات توزیع و ترکیب کاربری شهری بر سلامت شهروندان در یکی از شهرهای ساحلی خزر (با کارکردی فرهنگی و گردش‌گری) انجام شده است. روش‌شناسی تحقیق مبتنی بر رویکردهای توصیفی تحلیلی بوده که با بررسی ادبیات تحقیق و تنظیم پرسش‌نامه‌های مورد نظر به شیوۀ نمونه‌گیری خوشه‌ای اطلاعات و داده‌ها گردآوری شد. حجم نمونه از روش نمونه‌گیری کوکران، با توجه به جمعیت و بعد خانوار در هر محلۀ شهر بابلسر تعداد 385 نمونه تعیین شد. ابتدا میزان اختلاط کاربری هر یک از محله‌های شهر از طریق ضریب آنتروپی شانون محاسبه و با استفاده از شاخص پیاده‌روی میزان آن در هر یک از محله‌ها تعیین شده است. به منظور آنالیز داده‌های تحقیق از روش‌های آماری پارامتریک در نرم‌افزار SPSS استفاده شده است. نتایج نشان می‌دهد محله‌های مرکزی شهر به‌ویژه در بخش شرقی رودخانه دارای دسترسی بالاتری به کاربری‌های مورد مطالعه هستند. مقایسۀ سطح دسترسی‌ها در محله‌های مختلف حاکی از این است که ترکیب و توزیع کاربری‌ها تأثیر قابل توجهی بر میزان تحرک فیزیکی شهروندان دارد. بنابراین، طراحی و برنامه‌ریزی شهری می‌تواند با تنظیم مناسب انواع کاربری‌های شهری تحرک بیشتر شهروندان را تشویق کند و این امر امروزه در همۀ شهرهای کوچک و برزگ کشور به ضرورتی حیاتی تبدیل شده است.

کلیدواژه‌ها

عنوان مقاله [English]

Studying the impact of land use distribution on citizen’s health (A case study of Babolsar)

نویسندگان [English]

  • Sedigheh Lotfi
  • Mostafa Ghadami
  • Mitra Hosseinpour Asgar

University of Mazandaran

چکیده [English]

Extended Abstract

1. Introduction
The physical expansion of cities and continued use of automobiles underlie many problems of urban world. North of Iran with its unique natural potential is one of the rapid growing centers in response to the increasing level of inter and infra provincial migrants. Thus, now inactivity is a part of problems emerging in small urban centers due to sprawl growth, unplanned development, shortage of public services, and an increase of physical and mental health problems. Therefore, this study aims to investigate the impacts of land use and its arrangement on the citizens’ health in one of the coastal cities with cultural and tourism function of the Caspian Sea.
New studies indicated that physical activity is a precondition for people’s health in cities and urban planners have a great responsibility to plan and design spaces which provide opportunities for physical activities such as walking. The concept of urban form includes designing buildings, and in other words, arrangement of all urban elements in a city. Thus, city form or quality of land use distribution determines the modes of transport and people’s mobility. A healthy environment provides opportunities for citizens to walk in cities, communicate with people, and enjoy their life in the city. The theory of sustainable development following the 21 agenda showed that urban planners should create spaces which limit the use of personal cars and encourage walking. Also, in new urbanism, cities are seen as segments of natural environment which should be preserved from pollution and irregular growth. Today, sprawl expansion of cities has threatened natural resources of urban areas by consuming vast energy. Hence, the main priority of an urban planner should be the development of walking-friendly environment in cities and towns.
2. Methodology
The methodology of the research is based on descriptive and analytical approaches which has accompanied with conducting a fieldwork to complete the given questionnaires via cluster sampling. The city of Babolsar as a cultural and tourism center was chosen. Accordingly, the land use mix of each neighborhood was determined using Shannon Entropy by Frank walkability index. Then, the data were processed using SPSS and analyzed through parametric statistical methods.
3. Results
Based on the research process, three components were considered to calculate the level of walkability. These components include accessibility to shopping centers, parks and schools in the sample neighborhoods. The results are classified in three categories as high, medium, and low accessibility. The one tailed T-test revealed that the significance level is less than 0.05 and that the null hypothesis was rejected. Also, there was a significant difference in the level of accessibility among different uses. The findings indicated that, in general, 32 percent of neighborhoods had a high level of walkability, 27 percent had a medium level of walkability, and 41 percent showed low level of walking in their neighborhoods. The walkability index indicated that nine areas of the city had the lowest accessibility while only the residents of four neighborhoods had high level of walkability level to reach shopping centers, parks, and schools.
Regarding the results of the research it seems that the quality of the streets and distance between home and destination can affect the level of walking. The arrangement of different land uses can encourage physical activities. As in areas with lower access to three destinations of shopping center, park, and schools people were less keen to walk while in neighborhoods with higher access to public facilities people had greater level of physical activities. Moreover, the area with higher mixed use and higher connectivity encouraged people to take a walk for doing their daily attendance in three public spaces.
4. Conclusion
The environment with a higher public health could be considered as the reflection of a good planning procedure. The present research revealed that there is a positive relationship among the level of mixed use, residential density, and level of connectivity of conjunctions. The results of this study have been in line with other similar studies and supported the idea of mixed use for more physical movement and the pattern of urban transportation. The travel behavior of residents in the city showed that using public transportation, bicycles, and walking can upgrade the environmental health through urban land use planning.

کلیدواژه‌ها [English]

  • land use
  • walkability
  • urban health
  • city form
  • Babolsar
1. اصغرزاده، م. ج. (1389). تصمیم‌گیری‌های چندمعیاره. انتشارات دانشگاه تهران
2. اطمینانی، ر.، سلطانی، ع. (1392). تأثیر توسعۀ پراکندۀ مناطق شهری بر الگوی سفرهای روزانه ساکنان شهرها (بررسی موردی: منطقۀ یک- کلان‌شهر شیراز). برنامه‌ریزی منطقه‌ای، 3 (10)، 70-61
3. بحرینی، ح. و خسروی، ح. (1389) معیارهای کالبدی-فضایی مؤثر بر میزان پیاده‌روی، سلامت و آمادگی جسمانی، هنرهای زیبا، (43)، 16-5
4. پاکزاد، ج. (1385). راهنمای طراحی فضاهای شهری در ایران. چاپ سوم. تهران: معاونت شهرسازی و معماری وزارت مسکن
5. تاجیک، ا. و پرتوی، پ. (1393). مدل مفهومی و چهارچوب تحلیلی پیاده‌مداری با تأکید بر رویکرد نوشهرسازی (مطالعۀ موردی: فاز چهار مهرشهر کرج). مطالعات شهری، (9)، 96-81
6. رضویان، م. (1381). برنامه‌ریزی کاربری اراضی شهری. تهران: انتشارات منشی
7. رفیعیان، م.، صدیقی، ا. و پورمحمدی، م. (1390) امکان‌سنجی ارتقای کیفیت محیط از طریق پیاده‌راه‌سازی محورهای شهری (مورد مطالعه: محور ارم بخش مرکزی شهر قم). مطالعات و پژوهش‌های شهری و منطقه‌ای، 11 (3)، 56-41
8. رهنما، م. ر. و عباس‌زاده، غ. (1378). اصول و مبانی سنجش فرم کالبدی شهر. مشهد: انتشارات جهاد دانشگاهی
9. سلطانی، ع. و پیروزی، ر. (1391). پیمایش قابلیت پیاده‌مداری محورهای فرهنگی تاریخی (مطالعۀ موردی: محور حافظ، شیراز) شهر و معماری بومی، (3)، 77-65
10. شالین، ک. (1372). دینامیک شهری یا پویایی شهرها. (اصغر نظریان، مترجم). مشهد: انتشارات آستان قدس مشهد
11. قدمی، م.، محمدی، سحر.، غلامیان آقا محلی، ط. (1390). ارزیابی و سنجش تغییرات فضایی و فرم شهر و پیامدهای ناشی از آن (نمونه موردی: شهر بابلسر). نخستین همایش ملی آرمان شهر ایران دانشگاه آزاد اسلامی واحد نور، مازندران، ایران
12. قربانی، ر. و جام کسری، م. (1389). جنبش پیاده‌گستری، رویکردی نو در احیای مراکز شهری (مورد مطالعه: پیاده‌راه تربیت، تبریز). مطالعات و پژوهش‌های منطقه‌ای، 6 (2)، 72-55
13. لطفی، ص. (1391). بررسی نقش عوامل مصنوع در افزایش پیاده‌روی شهروندان در شهر (مطالعه موردی: شهر تهران). مطالعات شهری، (5)، 34-27
14. مشکینی، ا.، مهدنژاد، ح. و پرهیز، ف. (1392). الگوی فرانوگرایی در برنامه‌ریزی شهری. تهران: انتشارات امید انقلاب
15. موسوی، م. و باقری کشکولی، ع. (1391). روش‌های تحلیل جمعیت در برنامه‌ریزی شهری و منطقه‌ای. چاپ دوم. تهران: انتشارات آراد کتاب
16. مهندسین مشاور پارس ویستا. (1383). سرانه کاربری‌های خدمات شهری. جلد اول. تهران: انتشارات سازمان شهرداری های کشور
17. Berrigan, D., Tatalovich, Z., Pickle Linda, W., Ewing, R., & Ballard-Barbash, R. (2014). Urban sprawl obesity and cancer mortality in the United States: Cross-sectional analysis and methodological challenges. International Journal of Health Geographics, 13(1), 1-14
18. Cerin, E., Saelens, B. E., Sallis, J. F., & Frank, L. D. (2008). Neighborhood environment walkability scale: Validity and development of a short form. US National Library of Medicine, National Institutes of Health, 38(9), 1682-1691
19. Choi, E., & Sardari Sayyar, S. (2012). Urban Diversity and Pedestiran Behaviour: Refining the concept of land-use mix for walkability. In M. Greene, J. Reyes, & A. Castro (Eds.), In Proceedings to the 8th International Space Syntax Symposium, (PP. 1-15), Santiago de Chile: PUC
20. Dunstan, DW., Howard, B., Healy, GN., Owen, N. (2012). Too much sitting a health hazard, Journal of Diabetics Research Clinical Practice. 97(3), 368-376
21. Eriksson, U., Arvidsson, D., Gebel, K., Ohlsson, H., & Sundquist, K. (2012). Walkability parameters, active transportation and objective physical activity: Moderating and mediating effects of motor vehicle ownership in a cross-sectional study. International Journal of Behavioral Nutrition and Physical, 9(123), 1-10
22. Frank, L. D., Sallis, J. F., Saelens, B. E., Leary, L., Cain, K., … & Hess, P. M. (2010). The development of a walkability index: Application to the neighborhood quality of life study British. Medical Journal, 10(11), 924-933
23. Frank, L. D., Schmid, T. L., Sallis, J. F., Chapman, J., & Saelens, B. E. (2005). Linking objectively measured physical activity with objectively measured urban form: findings from SMARTRAQ. American Journal of Prevention Medicine. 28(2), 117-25
24. Koohsari, M. J., Sugiyama, T., Mavoa, S., Villanueva, K., Badland, H., … & Owen, N. (2016). Street network measures and adults' walking for transport: Application of space syntax. Health Place, 38, 89-95
25. Manaugh, K., & El-Geneidy, A. (2011). Validating walkability indices: How do different households respond to the walkability of their neighborhood? Transportation Research Part D: Transport and Environment, 16, 309–315
26. McCormack, G. R., Shiell Giles-Corti, B., Begg, S., Veerman, J., & Geelhoed, E. (2012). The association between sidewalk length and walking for different purposes in established neighborhoods. International Journal of Behavioral Nutrition and Physical Activity, 1(9), 1-12.
27. Nosal, B. (2009). Creating walkable and transit-supportive comunities in Halton. Halton: Halton Region Health Department
28. Ozil, A., & Peonis, J. (2012).The Effects of Urban Form on Walking to Transit. In M. Greene, J. Reyes, & A. Castro (Eds.), in Proceedings of Eighth International Space Syntax Symposium, (PP. 1-15), Santiago de Chile: PUC
29. Park, S. (2008). Defining, measuring, and evaluating path walkability, and testing its impacts on transit users’ mode choice and walking distance to the station. City and Regional Planning in the Graduate Division of the University of California, 150, 219- 239
30. Witten, K., Blakely, T., Bagheri, N., Badland, H., Ivory, V., … & Schofield, G. (2012). Neighborhood built environment and transport and leisure physical activity: Findings using objective exposure and outcome measures in New Zealand, Environmental Health Perspectives, 7(120), 1-16
31. Wood, L., Frank, L. D., & Giles, B. (2010). Sense of community and its relationship with walking and neighborhood design. Social Science and Medicine, 70(9), 1381-1390
CAPTCHA Image