نوع مقاله : پژوهشی
نویسنده
استادیار جغرافیا و برنامهریزی شهری، دانشگاه فردوسی مشهد، مشهد، ایران
چکیده
امروزه بازیگران روابط بین‌الملل چندگانه و متنوع شده‌اند. یکی از مهمترین این بازیگران شهرها هستند که همواره بر اهمیت نقش‌آفرینی آنها در ارتباطات بین ملت‌ها افزوده می‌شود. کلان‌شهرهای کشورهای اسلامی همانند دیگر کلان‌شهرهای جهان در حال تلاش به منظور بهره‌گیری از فرصت‌های جهانیشدن می‌باشند. فرصتی که در صورت نبود برنامهریزی استراتژیک به راحتی به رقبا واگذار می‌گردد. از این رو، از اولویت‌های مهم مشهد به عنوان کلان‌شهری مذهبی، بهره‌برداری از توان‌های شهرهای اسلامی با کمک دیپلماسی شهری است. این پژوهش با هدف شناسایی ظرفیت‌ها و چالش‌های موجود در دیپلماسی شهری مشهد و ارائه راهکارهای مناسب برای تقویت ارتباط مشهد با شهرهای کشورهای اسلامی انجام شده است. اطلاعات پژوهش از کتاب‌ها، مقاله‌ها، سایت‌های اینترنتی و اسناد مرتبط به دست آمده است. در مرحله میدانی نیز، مصاحبه‌هایی با 20 تن از صاحب‌نظران در حوزه های مدیریت و برنامه ریزی شهری، علوم سیاسی و روابط بین‌الملل، جغرافیای سیاسی و از بین اعضای هیأت علمی دانشگاه ها، اعضای شورای شهر و مسئولان شهرداری شهر مشهد، کارشناسان وزارت امور خارجه در مشهد و سایر دستگاه‌های مرتبط انجام شده است. نتایج به دست آمده، توانمندی‌ها و ضعف‌ها و مشکلات شهر مشهد در دیپلماسی شهری را تعیین نموده و در نهایت استراتژی‌ها و اقدامات مناسب برای عملیاتی شدن آنها پیشنهاد گردیده است. برخی از استراتژی‌ها عبارت است از: تقویت رابطه شهرداری با دانشگاه‌ها، توسعه همکاری و استفاده از ظرفیت‌های سازمانهای بینالمللی و منطقه‌ای، تدوین سازوکار مناسب برای جذب سرمایه‌گذاری خارجی، پیگیری و توسعه دیپلماسی شهریِ شبکه‌ای.
کلیدواژه‌ها
عنوان مقاله [English]
Preparing Urban Diplomacy Strategies in Mashhad with an Emphasis on Islamic Countries
نویسنده [English]
- Rouhollah Asadi
Assistant Professor in Geography and Urban Planning, Ferdowsi University of Mashhad, Mashhad, Iran
چکیده [English]
Today, multiple and various actors of international relations play role. Cities are one of the most important actors, and the importance of their role-playing in the relations between nations is increasing. The metropolises of Islamic countries, like other metropolises of the world, are trying to take the opportunities of globalization; An opportunity that is easily left to competitors in the absence of strategic planning. One of the most important priorities of Mashhad as a religious metropolis is using the potential of Islamic cities with the help of urban diplomacy. This study aimed to identify the existing capacities and challenges in Mashhad urban diplomacy and to provide appropriate solutions to strengthen Mashhad's relationship with other cities of Islamic countries. The data was obtained from books, articles, websites, and related documents. In the second step, twenty experts in the fields of urban management and planning, political science and international relations, and political geography were interviewed. The interviewees were selected from among the faculty members of the universities, members of the city council and officials of the Mashhad municipality, experts The Ministry of Foreign Affairsin Mashhad. The results suggest the strengths, weaknesses, and problems of Mashhad in urban diplomacy, as well as, strategies and appropriate actions for their implementation. Some of the strategies are: strengthening the relationship between the municipality and universities, developing cooperation and using the capacities of international and regional organizations, developing an appropriate mechanism to attract foreign investment, and pursuing and developing network urban diplomacy.
کلیدواژه‌ها [English]
- Strategic Planning
- Urban Diplomacy
- Islamic Countries
- Mashhad
- احمدیان، م. ع. (1386). ویژگی های جغرافیایی کشورهای اسلامی. مشهد: سخن‌گستر.
- احمدی پور، ز.، قورچی. م.، و قادری حاجت، م. (1391). تبیین جایگاه دیپلماسی شهری در توسعه حوزهی نفوذ ژئوپلیتیکی. مجله جغرافیا و توسعهی شهری، (1)، 157-182.
- برکپور، ن.، و اسدی، ا. (1387). گزارش نهایی طرح پژوهشی نظریههای مدیریت و حکمروایی شهری. تهران: دانشگاه هنر، دانشکده معماری و شهرسازی، گروه شهرسازی.
- تاجیک، م. ر. (1380). فرایند جهانیشدن و فراگشت جامعه ایرانی. فصلنامه مطالعات راهبردی، (3)، 327-305.
- جمالی‌نژاد، م. (1392). دیپلماسی شهری. چاپ اول. اصفهان: نشر آرما.
- جوان، ج.،و عبدالهی، ع. (1385). نقدی بر گفتمان جهانی شدن و تبیین گفتمان بوم – جهان، فصلنامه ژئوپلیتیک، 2(2)، 105-74.
- سریع‌القلم، م. (1387). ایران و جهانیشدن چالشها و راهحلها. چاپ دوم. تهران: مرکز تحقیقات استراتژیک،.
- سیزو، ا.، مش، ا.، پاپیسکا، ا.، کلم، م.، فرکس، ج.، برگ، د. ون دن.، بوش، ک.، پاز راموز، ا.، مور، م.، و همرت، س.و. ن. (1394). دیپلماسی شهری. ترجمه محمد جواد رنجکش و منصوره اسکندران. تهران: نشر انتخاب.
- شورت، ج.ر، و یونگ، ه. ک. (1386). جهانیشدن و شهر. ترجمه احمد پوراحمد و شایان (قهرمان) رستمی. چاپ اول. تهران: پژوهشگاه علوم انسانی، فرهنگ و مطالعات اجتماعی جهاد دانشگاهی.
- شهرداری مشهد (1392). راههای رفته و نرفته: مستند فعالیتها و تجربیات شهرداری مشهد1392-1386. تهران: انتشارات آهنگ قلم.
- صرافی، م. (1379). شهری شدن جهان و جهانیشدن شهرها: طرح مسألهای برای جنوب. مجله سیاسی ـ اقتصادی، (156ـ 155)، 167ـ 164.
- صرافی، م.، و عظیمی، ن. (1394). بایستگی‌های احراز نقش فراملی برای کلان‌شهرهای ایران، دسترسی در سایت: http://www.anthropology.ir/node/18251، 18 مرداد 1394
- گروه همکاریهای بین الملل شهرداری مشهد (1396). گزارش دستاوردهای شهرداری مشهد از تعامل با سازمانهای بینالمللی (1384 – 1395). مشهد: معاونت برنامهریزی و توسعه شهرداری مشهد.
- مرکز سکونتگاههای انسانی سازمان ملل (1388). شهرها در فرایند جهانیشدن: گزارش جهانی سکونتگاههای انسانی. ترجمه رضا پورخردمند، نرگس گیلانی، حسن چیذری، پیمان تمری لعلآبادی. چاپ اول. تهران: مرکز مطالعاتو برنامهریزی شهر شهرداری تهران.
- مشایخی، م.، زرقانی، س. ه.، و خوارزمی، ا. ع. (1397). تحلیل استراتژیک دیپلماسی شهری کلانشهر مشهد.پژوهشهای جغرافیای سیاسی، 3(3). 105-131.
- معاونت برنامهریزی و پژوهش شهرداری مشهد (1383). چشمانداز مشهد (با محوریت شهرداری) در 1404
- معاونت برنامهریزی و توسعه شهرداری مشهد، آمارنامه شهر مشهد 1396، مشهد، معاونت برنامه ریزی و توسعه سرمایه انسانی شهرداری مشهد.
- مورای، و. ا. (1388). جغرافیای جهانی شدن. ترجمه جعفر جوان و دکتر عبدالله عبداللهی. چاپ اول. تهران: نشر چاپار.
- مهندسان مشاور فرنهاد (1388). طرح توسعه و عمران (جامع) کلانشهر مشهد مقدس: چشمانداز توسعه و عمران، اهداف، راهبردها و سیاستها. مشهد: نهاد مطالعات و برنامهریزی توسعه و عمران مشهد.
- Acuto, M., De Kramer, H., Kerr, J., Klaus, I., Tabory, S., & Toly, N. (2018). Toward city diplomacy: Assessing capacity in select global cities. Chicago: Chicago Council on Global Affairs.
- Acuto, M., Morissette, M., & Tsouros, A. (2017). City diplomacy: Towards more strategic networking? Learning with WHO Healthy Cities. Global Policy, 8(1), 14-22.
- Freire, M., & Stren, R. (2001). The challenge of urban government: policies and practices. Washington DC: The World Bank.
- Hambleton, R. (2007). New Leadership for Democratic Urban Space. in: Hambleton Robin and Simone Gross. Jill, Governing Cities in a Global Era. Palgrave Macmilla.
- https://theses.ubn.ru.nl/handle/123456789/3023?locale-attribute=en. Accessed 17 July 2019.
- https://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/6/64/OIC_map.png?uselang=fa
- Kosovac, A., Hartley, K., Acuto, M., & Gunning, D. (2020). Conducting City Diplomacy. Chicago: Chicago Council on Global Affairs.
- Wang , J., & Amiri, S. (2019). Building a Robust Capacity Framework for U.S. City Diplomacy. Retrieved from USCPublicDiplomacy.org.
- Wijnen, E. (2010). City diplomacy: A case study of Velsen’s activities in Galle, Sri Lanka. Master thesis. Nijmegen: Radboud University.
)
ارسال نظر در مورد این مقاله