عوامل متمایزکننده الگوهای انتخاب محل اقامت گردشگران داخلی در شهر مشهد

نوع مقاله : علمی - پژوهشی

نویسندگان

• آرش قهرمان ¹
• احمد رضا اصغرپور ماسوله ²
• امید علی خوارزمی ³
• محسن نوغانی ²
• حسین اکبری ²

¹ دانشگاه فردوسی مشهد

² گروه جامعه شناسی دانشگاه فردوسی مشهد

³ گروه جغرافیا دانشگاه فردوسی مشهد

https://doi.org/10.22067/jgusd.2021.47202.0

چکیده

این پژوهش با استفاده از تکنیک تحلیل تشخیصی درصدد  شناسایی الگوهای تمایز بخش انتخاب محل اقامت گردشگران در شهر مشهد است. روش پژوهش پیمایشی و ابزار مورد استفاده برای جمع آوری داده­ها پرسشنامه محقق ساخته بوده است. جامعه آماری تحقیق، گردشگران و زائران بومی شهر مشهد در فصل زمستان سال 1396 است. یافته­های تحقیق نشان داد که انتخاب محل اقامت گردشگران مشهدی به شیوه غیرنهادی (68 درصد) و بر اساس تصمیم جمعی (88 درصد) صورت می­گیرد. بررسی عوامل تمایزگذار در انتخاب محل اقامت نیز نشان داد که اگرچه پایگاه اجتماعی گردشگران در انتخاب محل اقامت نقش دارد، اما تنها عامل تعیین­کننده نیست؛ بلکه ارزش­های اقامتی گردشگران و نظام ترجیحات آنان در سفر و انگیزه سفر نیز در انتخاب محل اقامت­ گردشگران در شهر مشهد تاثیرگذار است.

کلیدواژه‌ها

• ارزش‌های اقامتی
• اقامت
• انگیزه سفر
• تحلیل تمایزی. گردشگری
• مشهد

20.1001.1.25383531.1400.8.2.1.7

عنوان مقاله [English]

Differentiating Factors of Patterns of Choosing Accommodation among Domestic Tourists in Mashhad

نویسندگان [English]

• arash ghahreman ¹
• ahmad reza asgharpour ²
• omid ali kharazmi ³
• mohsen noghani ²
• hosein akbari ²

¹ PhD Candidate in Social Sciences, Faculty of Humanities and Literature, Ferdowsi University of Mashhad, Mashhad, Iran

² Assistant Professor in Social Sciences, Faculty of Humanities and Literature, Ferdowsi University of Mashhad, Mashhad, Iran

³ Assistant Professor in Geography, Faculty of Humanities and Literature, Ferdowsi University of Mashhad, Mashhad, Iran

چکیده [English]

Given the large number of tourists and pilgrims having different accommodation interests, different formal and informal accommodation centers have been established in Mashhad in the last decade. The tourists who use the accommodation facilities have the greatest influence on the economy of destinations. The cost of accommodation is mainly the first concern among the traveling expenses of tourists in Mashhad. This shows the significance of economic issues of tourism. Using diagnostic analysis technique, this study tried to identify the differentiating patterns of tourists regarding accommodation in Mashhad. This survey used a research-made questionnaire to collect data. The population was tourists and native pilgrims of Mashhad in early 2019. Results showed that choosing the place of accommodation for tourists in Mashhad is non-institutional (68%) and based on collective decisions (88%). Exploring differentiating factors of choosing a place of accommodation showed that tourists’ social status plays an important role in choosing a place of accommodation though it is not the only determining factor. In addition to the issues, the tourists’ values regarding accommodation and their preference system regarding travel, and travel motivations influence tourists’ choosing accommodation in Mashhad. The results showed that choosing the accommodation has not only an economic implication but implies a social meaning as well. Accommodation is influenced by economic status of tourists and is affected by their social status and life styles. Most of tourists of Mashhad are of the lower middle class. Therefore, the tourism managers and accommodation planners of Mashhad should mainly focus on the pragmatic than the symbolic dimension of tourism when deciding on the development of accommodation centers.

کلیدواژه‌ها [English]

• Residence Values
• Accommodation
• Travel Motivation
• Differential Analysis
• Tourism
• Mashhad

مراجع

1. ابراهیم­پور، ح.، حسن­زاده، م.، و نعمتی، و. (1391). رفتار شهروندی سازمانی و وفاداری گردشگران. مطالعات مدیریت گردشگری،  7(18)، 92-73.
2. اکبری، ح. (1396). تحلیل الگوهای اقامتی، خدماتی و میزان رضایت مندی شهروندان از خدمات شهری و رفتار شناسی فرهنگی و اقتصادی. مشهد: شهرداری ثامن.
3. بخشی، ح . (1396). ارزش­ها و نگرش­ها و رفتاری شناسی گردشگری ایرانیان. مشهد: جهاد دانشگاهی استان خراسان رضوی.
4. بدری، ع.، و طیبی، ص. (1391). بررسی عوامل مؤثّر بر هزینه های گردشگری مذهبی مطالعه ی موردی: شهر مشهد مقدس. مجله برنامه­ریزی و توسعه گردشگری،1(1)، 177-153. 
5. بهاری، ج.، بهاری، ش.، بذله، م.، و حامد بهاری، ح. (1396). تأثیر کیفیت خدمات بر رضایت مشتری، وفاداری مشتری و تصویربرند در صنعت هتلداری (مطالعه موردی: هتلهای پنج ستاره شهر تبریز). فصلنامه جغرافیایی سرزمین، 14(56)، 83-71.
6. بهروان، ح. (1386). تفکیک زائرین و مجاورین در میان واردشدگان به شهر مشهد در ایام تابستان86. مشهد: مرکز پژوهشهای شورای شهر مشهد.
7. بوردیو، پ. (1391). تمایز (نقد اجتماعی قضاوت های ذوقی). مترجم حسن چاوشیان. تهران: ثالث.
8. پیرس، ف. ل. (1395). رفتار گردشگر (بن مایه‌ها و طرح‌های مفهومی). مترجم حمید ضرغام بروجنی. تهران: مهکامه.
9. تاج زاده نمین، ا.، تاج زاده نمین، آ.، ورمضانی، م. (1390). عوامل مرتبط با وفاداری مشتریان ایرانی در هتل های پنج ستاره تهران. کاوش های مدیریت بازرگانی، 3(5)، 135-118.
10. جاودان، م.، و فتحی­زاده. ف. (1395). معیارهای انتخاب هتل از دیدگاه گردشگران شهر مشهد. فصلنامه فضای گردشگری، 5(18)، ص 80-59.
11. چیت ساز، م. (1391). آسیب شناسی مراکز اقامتی غیررسمی زائر در مشهد. مشهد: مرکز پژوهشهای شورای شهر مشهد.
12. حقیقی کفاش، م.، باقری، ح. (1391). کیفیت خدمات و وفاداری مشتریان در هتل های چهار ستاره شهر شیراز. مطالعات مدیریت گردشگری (مطالعات جهانگردی)، 7(20)، 30-1.
13. رحیم نیا، ف.، هرندی، ع.، و فاطمی، ز. (1391). تأثیر کیفیت رابطه با مشتری بر کیفیت ادراک شده و وفاداری مشتریان مورد مطالعه: هتل های پنج ستاره کلان شهر مشهد. پژوهش­های مدیریت عمومی، 5(17)، 101-83.
14. رضوانی، س. (1384). الگویابی فضایی-کالبدی استقرار اقشار کم‌درآمد زائرین بارگاه رضوی. مشهد: شهرداری ثامن مشهد.
15. رضوی زاده، ن.، فروغ زاده، س. (1393). تأملی بر اسکان زائران در شهر مشهد. فصلنامه مطالعات اجتماعی گردشگری، 2(4)، 156-131.
16. رفیعی، ه. (1388). بررسی وضعیت اقتصادی زائرین و عوامل موثر بر ماندگاری آنها. مشهد: پژوهشکده گردشگری مشهد، جهاد دانشگاهی استان خراسان رضوی.
17. سهرابی، ب.، طهماسب پور، ک.، رئیسی وانانی، ا.، و فضلی، ص. (1391). شناسایی معیارها و تبیین مجموعه­های فازی انتخاب هتل از دیدگاه گردشگران مقیم تهران. پژوهش های جغرافیای انسانی، 79، 74-55.
18. شرفی، ا. (1385). بررسی نیازها، مشکلات، رضایتمندی و ارزیابی عملکرد شهرداری از دیدگاه زائران. مشهد: مدیریت روابط عمومی و بین الملل شهرداری مشهد.
19. شرفی، ا. (1389). بررسی و طبقه بندی نیازهای زائران خارجی در شهر مشهد. مشهد: روابط عمومی و بین الملل شهرداری مشهد.
20. فروغ­زاده، س. (1392). بررسی کیفیت اقامت و ترجیحات زائران ایرانی در مدت حضور در شهر مشهد. مشهد: پژوهشکده گردشگری مشهد، جهاد دانشگاهی استان خراسان رضوی.
21. فیض، د.، طاهریان، ح.، و زارعی، ع. (1390). کیفیت خدمات و رضایت مشتریان در صنعت هتلداری (مورد مطالعه: هتل های شهر مشهد). فصلنامۀ کاوشهای مدیریت بازرگانی، 3(6)، 149-123 .
22. کفاشی، م. (1394). کاربرد نرم افزار spss در پژوهش اجتماعی. تهران: فوژان.
23. گی، چ. (1384). جهانگردی در چشم انداز جامع. ترجمه علی پارسائیان، محمد اعرابی. چاپ چهارم. تهران: دفتر پژوهش­های فرهنگی.
24. مجدی، ع. (1374). بررسی گزینش شیوه های مختلف اسکان از سوی زئران حضرت رضا (ع) و عوامل موثر بر آن با تاکید بر زائرانی که در حاشیه پارک­ها، میادین و خیابان ها اطراق می نمایند. مشهد: اداره کل فرهنگ و ارشاد اسلامی استان خراسان رضوی.
25. مسعودی، ح. (1398). تحلیل الگوهای اقامتی، خدماتی و میزان رضایت مندی زائران و شهروندان از خدمات شهری و رفتار شناسی فرهنگی و اقتصادی زائران. مشهد: شهرداری ثامن مشهد.
26. مظهری، م. (1390). بررسی تحقیقات موجود در رابطه با زائر و زیارت و فرا تحلیل آنها. بخشی از طرح پژوهشی مطالعه توسعه کمی و کیفی زیارت امام رضا (ع).مشهد: استانداری خراسان رضوی.
27. موحد، ع. (1386). گردشگری شهری. چاپ اول ،تهران: انتشارات دانشگاه شهید چمران اهواز.
28. موذن هوجقان، ز. (1391). ارزیابی نقش تصویر ذهنی مفید در انتخاب مقصد گردشگری در بین ساکنان شهر تهران: مطالعه­ای بر اساس تئوری ارزش مصرفی. تهران: پایان نامه کارشناسی ارشد، رشته برنامه ریزی گردشگری، دانشگاه تهران.
29. موسوی، س. ع. ا. (1381). بررسی میزان رضایتمندی زائران از انواع خدمات اجتماعی و رفاهی ارائه شده از سوی آستان قدس رضوی. مشهد: مؤسسه خدمات مشاوره جوانان و پژوهشهای آجتماعی آستان قدس رضوی.
30. واشقانی فراهانی، ف. (1393). عوامل موثر بر رضایت گردشگران چینی از تسهیلات اقامتی (مطالعه هتل­های 4 و 5 ستار شهر تهران). تهران: پایان نامه کارشناسی ارشد، دانشگاه علامه طباطبائی .
31. وبلن، ت. (1383). نظریه طبقه مرفه. مترجم فرهنگ ارشاد. تهران: نشر نی.
32. Carlsen, J., & Jaufeerally, K. (2003). An analysis of tourism trends in mauritius 1979 to 1998. Current Issues in Tourism, 6(3), 235-249.
33. Chen, C. M., Tsai, Y. C., & Chiu, H. H. (2017). The decision-making process of and the decisive factors in accommodation choice. Current Issues in Tourism, 20(2), 111-119.
34. Choi, T. Y., & Chu, R. (2000). Levels of satisfaction among Asian and Western travellers. International Journal of Quality & Reliability Management, 17(2), 116-132.
35. Chu, R. S., Choi, T., (2000). An importance–performance analysis of hotel selection factors in the Hong Kong hotel industry: a comparison of business and leisure travelers. Tourism Management, 21(4), 363–377.
36. Crompton, J. L. (1979). Motivations for pleasure vacation. Annals of Tourism Research, 6(4), 408–424.
37. Engel, J. F., Blackwell, R. D., & Miniard, P. W. (1990). Consumer Behavior (6th Ed.). Hinsdale, IL: The Dryden Press.
38. Gunn, C. A. (1988). Vacationscape: Designing tourist regions. Austin: Van Nostrand Reinhold.
39. Guttentag, D. (2015). Airbnb: disruptive innovation and the rise of an informal tourism accommodation sector. Current issues in Tourism, 18(12), 1192-1217.
40. Huang, A., & Xiao, H. (2000). Leisure-based tourist behavior: a case study of Changchun. International Journal of Contemporary Hospitality Management, 12(3), 210-214.
41. Iso-Ahola, S. E. (1982). Toward a social psychological theory of tourism motivation: A rejoinder. Annals of tourism research, 9(2), 256-262.
42. Mayo, E. J., & Jarvis, L. P. (1981). The psychology of leisure travel. Effective marketing and selling of travel services. Boston: CBI Publishing Company, Inc.
43. Moutinho, L. (2000). Consumer behavior. Strategic Management in Tourism, 41-78.
44. Nash, R., Thyne, M., & Davies, S. (2006). An investigation into customer satisfaction levels in the budget accommodation sector in Scotland: A case study of backpacker tourists and the Scottish Youth Hostels Association. Tourism Management, 27(3), 525-532.
45. Nicolau, J. L. (2011). Monetary and non-monetary efforts for leisure activities. Annals of Tourism Research, 38(3), 801-819.
46. Saayman, A., & CortésJiménez, I. (2013). Modelling Intercontinental Tourism Consumption in South Africa: A Systems of Equations Approach. South African Journal of Economics, 81(4), 538-560.
47. Tussyadiah, I. P. (2015). An exploratory study on drivers and deterrents of collaborative consumption in travel. In Information and communication technologies in tourism 2015 (pp. 817-830). Cham: Springer.
48. Tussyadiah, I. P., & Pesonen, J. (2016). Impacts of peer-to-peer accommodation use on travel patterns. Journal of Travel Research, 55(8), 1022-1040.
49. Wood, D., & Hughes, M. (2006). Tourism accommodation and economic contribution on the Ningaloo Coast of Western Australia. Tourism and Hospitality Planning & Development, 3(2), 77-88.