ارزیابی نقش میانجی هویت در مفهوم زیست پذیری با استفاده از مدلسازی معادلات ساختاری (مطالعه موردی: بخش مرکزی شهر بجنورد)

نوع مقاله : علمی - پژوهشی

نویسندگان

• فروغ خزاعی نژاد ¹
• سکینه بیگی ²
• عاطفه وثوقی گلیان ³

¹ استادیار گروه جغرافیا ،دانشکده علوم انسانی ، دانشگاه کوثر بجنورد

² مربی گروه صنایع ، دانشکده فنی و مهندسی ، دانشگاه کوثر بجنورد

³ دانشجوی کارشناسی گروه صنایع دانشگاه کوثر بجنورد

https://doi.org/10.22067/jgusd.2021.69923.1034

چکیده

شهر زیست­پذیر از مفاهیم نوین و مؤثر در نظام‌های کنونی شهری است که به واسطه نقش مهم و اساسی که در تحول اندیشه‌ها و آرمان‌های جامعه معاصر دارد، جایگاهی بایسته پیدا کرده است. نظر به اهمیت ارتقاء و بهبود شرایط زیست در بخش مرکزی شهرها از یک سو و تاکید بر مباحث کیفی به جای توجه صرف به کمیت، هدف از پژوهش حاضر، بررسی نقش میانجی­گرانه هویت در ارتباط بین زیست‌پذیری بخش مرکزی شهر بجنورد با برخی شاخص‌های منتخب و کلیدی این مفهوم است. برای دستیابی به این هدف، مبانی نظری تحقیق با استفاده از مطالعه کتابخانه‌ای و اطلاعات مورد نیاز برای تحلیل با استفاده از ابزار پرسشنامه از 384 نفر از ساکنان بخش مرکزی شهر جمع­آوری شد. به فراخور نیاز تحقیق از نرم‌افزارهای SPSS و  Smart PLSبرای آماده‌سازی و پردازش داده‌ها استفاده شده است. یافته‌های پژوهش بیان‌کننده معنادار بودن نقش مهم و اثرگذار متغیر هویت و حس تعلق به مکان به عنوان میانجی بر سایر شاخص‌های مورد مطالعه این پژوهش؛ یعنی مشارکت اجتماعی، امنیت و آموزش در میزان زیست‌پذیری بخش مرکزی شهر بجنورد است. بنابراین، متغیر هویت و حس تعلق به مکان نه تنها عوامل مؤثر در زیست­پذیری یک مکان هستند، بلکه در میزان تاثیرگذاری سایر عوامل و متغیرها نیز نقشی قابل توجه دارند، که این مساله بر اهمیت متغیر هویت و حس تعلق به مکان در مطالعات زیست­پذیری می­افزاید. لذا توجه ویژه به این مفاهیم نقشی اساسی در بهبود زیست­ پذیری شهری خواهد داشت.

کلیدواژه‌ها

• زیست‌پذیری
• متغیر میانجی
• هویت و حس‌تعلق به مکان

20.1001.1.25383531.1400.8.2.8.4

عنوان مقاله [English]

Assessing the Mediating Role of Identity in Livability Concept using Structural Equation Modeling (Case study: The central district of Bojnord City)

نویسندگان [English]

• khazaee Nezhad ¹
• Sakine Beigi ²
• atefe vosoughi gelyan ³

¹ kosar university of bojnord

² kosar university of bojnord

³ kosar university of bojnord

چکیده [English]

The livable city is one of the new and effective concepts in the current urban systems that has found a significant place due to its important and fundamental role in the evolution of the ideas and ideals of the contemporary society. Due to the importance of improving living conditions in the central part of cities on one hand and the importance of quality instead of sole focusing on quantity on the other hand, the purpose of the present work is to examine the mediating role of identity in the relationship between the livability of the central part of Bojnourd and some of its key and selected indicators. The theoretical foundations of this study were collected using a library study and the required data for analysis were collected using a questionnaire completed by 384 residents of the central part of the city. To meet the goals of the study, SPSS and Smart PLS software were used to prepare and process the data. The findings of the study indicate the significant role of the variable of identity and sense of belonging as a mediator on other indicators studied in this study, namely social participation, security and education in the viability of the central part of Bojnourd. Therefore, the variables of identity and sense of place belonging are not only an effective factors on the livability of a place but also they play a significant role in the impact of other factors and variables, which adds to the importance of the identity and sense of place belonging in livability studies. Thus, giving special attention to these concepts has a crucial role in improving urban livability.

کلیدواژه‌ها [English]

• Livability
• identity
• sense of place belonging
• mediator variable

مراجع

1. اکبری، م.، بوستان احمدی، و.، موسوی، س. چ.، حاجی پور، ن. (1397). ارزیابی وضعیت زیست پذیری مناطق کلانشهر شیراز از منظر شهروندان. برنامه ریزی رفاه و توسعه اجتماعی، 10(37)، 154-124.
2. ایراندوست، ک.، عیسی لو، ع. ا.، و شاهمرادی، ب. (1392). شاخص زیست پذیری در محیط های شهری مطالعه موردی : بخش مرکزی شهر مقدس قم. اقتصاد و مدیریت شهری، 4(13)، 118-101.
3. آروین، م.، فرهادی خواه، ح.، پوراحمد، ا.، و منیری، ا. (1397). ارزیابی شاخص های زیست پذیری شهری بر اساس ادراک ساکنان (نمونه موردی شهر اهواز). دانش شهرسازی، 2(2)، 17-1.
4. بندرآباد، ع. (1389). تدوین اصول الگوی توسعه فضایی و شکل شهر زیست پذیر ایرانی (مطالعه موردی مناطق 1، 15 و 22 تهران). تهران: رساله دکتری، دانشگاه آزاد اسلامی، واحد علوم و تحقیقات.
5. بهاری، ج.، بهاری، ش.، بذله، م.، و بهاری، ح. (1396). تأثیر کیفیت خدمات بر رضایت مشتری در صنعت هتل‌داری (مطالعه موردی: هتل‌های پنج ستاره شهر تبریز). اندیشه جغرافیایی، 9(17)، 59-78.
6. حناچی، پ. (1396). سخن سردبیر. مجله آبادی، ویژه نامه زیست­پذیری، 76-75، 4.
7. خراسانی، م. ا. (1397). تحلیل و ارزیابی تطبیقی دیدگاه ساکنان و مدیران محلی در رابطه با زیست پذیری روستاهای پیرامون شهری در شهرستان ورامین. جغرافیا و توسعه، 51، 280-261.
8. خزاعی نژاد، ف. (1394). تحلیل زیست پذیری در بخش مرکزی شهر تهران مورد پژوهش: محله های منطقه12. تهران: رساله دکتری، دانشگاه خوارزمی.
9. خزاعی نژاد، ف.، سلیمانی مهرنجانی، م.، و زنگانه. ا. (1397). ارزیابی زیست­پذیری محله­های منطقه 12 شهر تهران. جغرافیا و توسعه فضای شهری، 5(1)، 45-70.
10. رجوعی، م.، عربشاهی، م.، و مغانی، ح. (1395). رابطه متغیرهای طراحی ساختار سازمانی و اجرای مدیریت دانش در کتابخانه‌های عمومی شهر مشهد. تحقیقات اطلاع‌رسانی و کتابخانه‌های عمومی، 22 (1)، 31-52.
11. رسولی، ن.، ترابی، م. ا.، و رسولی، م. (1397). گام به گام smart pls 3. تهران: مولفین طلایی.
12. رضویان، م. ت.، شمس پویا، م. ک.، و ملاتبارلهی، ع. (1393). کیفیت محیط کالبدی و حس مکان مورد شناسی: دانشجویان دانشگاه شهید بهشتی تهران. فصلنامه جغرافیا و آمایش شهری- منطقه ای، 4(10)، .87-96
13. سلیمانی مهرنجانی، م.، تولایی، س.، رفیعیان، م.، زنگانه، ا.، و خزاعی نژاد، ف. (1395). زیست پذیری شهری: مفهوم، اصول، ابعاد و شاخص ها. پژوهش های جغرافیای برنامه ریزی شهری، 4(1)، 50-27.
14. صادقی شاهدانی، م.، و خوشخوی، م. (1396). تحلیل مقایسه‌ای نقش مؤلفه‌های اقتصادی و فنی در بهبود کارایی مصرف انرژی بخش خانگی ایران. فصلنامه تحقیقات مدل‌سازی اقتصادی، 27، 123-175.
15. صرافی، م.، رضویان، م. ت.، طالبیان، م. ح.، و اکبری، م. ر. (1398). سنجش و ارزیابی وضعیت مؤلفه های زیست پذیری خیابان از دیدگاه شهروندان (مطالعه موردی: خیابان ولیعصر تهران). فصلنامه علمی پژوهشی نگرش های نو در جغرافیای انسانی، 3، 431-415.
16. طهماسبی، د.، و عابدینی، ع.، (1397). رابطه بین بازاریابی بازی‎های رایانه‌ای و تمایل به خرید با نقش میانجی فرهنگ‌سازی. مجله مدیریت بازاریابی، 13(39)، 81-95.
17. عباسی، ج.، و چینی‌ساز، ش.، (1392). عوامل مؤثر بر خیرخواهی ارائه‌دهندگان خدمات مدیریت ثروت از دیدگاه مشتریان ثروتمند. فصلنامه مدیریت کسب و کار، 5(19)، 85-101.
18. عیسی لو، ع. ا.، ایراندوست، ک.، و شاهمرادی، ب. (1394). شاخص زیست‌پذیری در محیط‌های شهری (مطالعه موردی: بخش مرکزی شهر مقدس قم). فصلنامه اقتصاد و مدیریت شهری، 4(13)، 110-118.
19. قیاسی، ه.، و صرافی گوهر، ا. (1395). تبیین مدل نظری ارتقاء حس مکان در طراحی معماری و شهر. مدیریت شهری، 45، 170-147.
20. ماجدی، ح.، و بندرآباد، ع. (1393). بررسی معیارهای جهانی و بومی شهر زیست پذیر. هویت شهر، 8(17)، 76-65.

 

21. Balsas, C. J. L. (2004). Measuring the livability of an urban center. an exploratory study of key performance indicators planning. practice and research, 19(1), 101-110.
22. De Chazel, J. (2010). A System approach to aivability and sustainability: defining terms and mapping relationships to link desires with ecological oppurtunities and constraints. Systems Research and Behavioral Science Syst. Res. 27. 585-597.
23. Dunstan, K. (2007). Creating an indicator of livability: the neighborhood livability assessment survey (NLAS). scotland: paper prepared for european urban research association (EURA) conference, 12-14 september, Glasgow.
24. EIU (Economist Intelligence Unit), 2014. available at www.economistgroup. com.
25. Ghanbaran, A., & Musavi, S. (2014). Planning urban open spaces for improving livability within city. international journal of academic research, 6(5), 148-152.
26. Guizani, M. (2018). The mediating effect of dividend payout on the relationship between internal governance and free cash flow. corporate governance: the international. Journal of Business in Society,18(4), 748-770.
27. Hu Hai yan, H., & Gang, Z. (2012). AHP-based evaluation system model of livable cities. Interdisciplinary Journal of Contemporary Research in Busness, 3, 34-40.
28. Lukuman, M., Sipan, I., Raji, F., & Aderemi, O. (2017). Sustainable livable housing: A review of what traditional urban areas residents find important. International Journal of Built Environment and Sustainability, 4(3), 190-198.
29. Pan, I., Zhang, L., Qin, S., Yan, H., Peng, R., & Li, F. (2021). Study on an Artificial society of urban safety livability change. ISPRS Int. J. Geo-Inf. 2021, 10, 70.
30. Raji, F., Baqutayan, S., Qutayan, B., Ariffin, A., Razali, M., & Kamarudin, N. (2016). Resident's perception on livability in affordable housing in Malaysia. Journal of Technology Management and Business, 3(1), 1-14.
31. Reuben, M., A. Kenny. (1986). The Moderator-mediator variable distinction in social psychological research: conceptual, strategic, and statistical considerations. Journal of Pe~nality and Social Psychology, 51)6(, 1173-1182.
32. Rönkkö, M., McIntosh, C. N., Antonakis, J., & Edwards, J. R. (2016). Partial least squares path modeling: Time for some serious second thoughts. Journal of Operations Management, 47-48, 9-27.
33. Van Kamp, I., Leidelmeijer, K., Marsman, G., & De H. (2003). Urban environmental quality and human well-being: towards a conceptual framework and demarcation of concepts; a literature study. Landscape and Urban Planning, 5-18.