نوع مقاله : پژوهشی
نویسندگان
1 دانشجوی سنجش از دور و سیستم اطلاعات جغرافیایی ،، دانشکده علوم جغرافیایی، دانشگاه خوارزمی، تهران
2 استادیار گروه سنجش از دور و سیستم اطلاعات جغرافیایی، دانشکده علوم جغرافیایی، دانشگاه خوارزمی، تهران
چکیده
مطالعات کیفیت زندگی به منظور شناسایی نقاط ضعف مناطق محروم، بالا بردن میزان رضایتمندی در بین شهروندان، رتبه‌بندی مکان‌ها و نقش آن به عنوان ابزاری کارآمد در مدیریت و برنامه‌ریزی شهری است. هدف این مطالعه ایجاد مدلی فازی شامل معیار های موثر برای ارزیابی کیفیت زندگی محلات شهری در مناطق 3، 4، 5 و 6 شهر مشهد می‌باشد. در این راستا ابتدا معیار های موثر در کیفیت زندگی که از داده‌های سنجش از دوری، آماری و داده‌های مکانی به دست آمده بود در 5 قلمرو؛ اقتصادی (نرخ اشتغال، بیکاری، مالکیت مسکن و اجاره نشینی)، اجتماعی (نرخ باسوادی و بیسوادی، طلاق و مهاجرت)، کالبدی (نوع مصالح و نوع اسکلت مساکن، شیب و تراکم جمعیت)، دسترسی به خدمات(مراکز آموزشی، درمانی، فرهنگی، تفریحی و شبکه ارتباطی) و زیست محیطی(سبزینگی، آلودگی هوا و دمای سطح زمین) استخراج و سپس با استفاده از فرایند تحلیل شبکه وزن‌دهی گردید. سپس برای مدل‌سازی مکانی کیفیت زندگی معیار‌های انتخاب شده با استفاده از مدل فازی گاما تلفیق شدند. نتایج به دست آمده حاکی از این است که کیفیت زندگی در محلات مرکزی محدوده مورد مطالعه از کیفیت زندگی مطلوبتری برخوردار هستند اما با دور شدن از نواحی مرکزی به سمت حاشیه‌های محدوده مورد مطالعه به تدریج از کیفیت زندگی کاسته می‌شود. بنابراین برای ارتقاء شاخص کیفیت زندگی شهروندان محلاتی که وضعیت مناسبی از نظر کیفیت زندگی ندارند، لازم است تغییراتی در جهت بهبود ابعاد اقتصادی، اجتماعی، کالبدی، عدالت فضایی و محیط زیستی، صورت گیرد. در ادامه بررسی شاخص خودهمبستگی مکانی موران (0.57) بر عدم تصادفی بودن نحوه توزیع ویژگی کیفیت زندگی شهری و وجود الگوی خوشه‌ای در محدوده مورد مطالعه تاکید دارد.
کلیدواژه‌ها
موضوعات
عنوان مقاله [English]
Spatial zoning of the quality of life in urban neighborhoods using FANP (Case study: areas 3,, 4,, 5, and 6 of Mashhad)
نویسندگان [English]
- Hossein Ghahremanpour 1
- Hani Rezayan 2
- JAVAD SADIDI 2
1 collegian of Remote Sensing And GIS of kharazmi University. tehran. Iran.
2 Assistant Professor of Remote Sensing and GIS of kharazmi University. tehran. Iran.
چکیده [English]
Quality of life studies in order to identify the weaknesses of deprived areas, increase the level of satisfaction among citizens, ranking places and its role as an effective tool in urban management and planning. The purpose of this study is to create a fuzzy model including effective criteria for evaluating the quality of life in urban areas in areas 3, 4, 5 and 6 of Mashhad. In this regard, first, the effective criteria in quality of life that were obtained from distance measurement data, statistics and spatial data in 5 areas; Economic (employment rate, unemployment, home ownership and rent), social (literacy rate, divorce and migration), physical (type of materials and type of housing structure, slope and population density), access to services (educational, medical centers, Cultural, recreational and communication network) and environmental (greenery, air pollution and surface temperature) were extracted and then weighed using the network analysis process. Then, for spatial modeling of quality of life, the selected criteria were combined using the gamma fuzzy model. The results indicate that the quality of life in the central areas of the study area has a better quality of life, but by moving away from the central areas to the outskirts of the study area, the quality of life gradually decreases. Therefore, in order to improve the quality of life index of the citizens of neighborhoods that are not in a good condition in terms of quality of life, it is necessary to make changes to improve the economic, social, physical, spatial and environmental dimensions. In the following study, Moran spatial autocorrelation index (0.57) emphasizes the non-random nature of the distribution of urban quality of life characteristics and the existence of a cluster pattern in the study area.
کلیدواژه‌ها [English]
- Urban quality of life
- Spatial Information System
- FANP Model
- Moran'؛ s I Index
- Mashhad
)
ارسال نظر در مورد این مقاله