سنجش و ارزیابی الگوی توسعه کالبدی – فضایی شهر یاسوج

مقالات آماده انتشار

نوع مقاله : علمی - پژوهشی

نویسندگان

• مهدی احساسی خواه ¹
• کرامت اله زیاری ²
• عباس رجایی ²
• احمد پوراحمد ²
• حسین حاتمی نژاد ²

¹ دانشکده جغرافیا دانشگاه تهران

² دانشگاه تهران

10.22067/jgusd.2024.87857.1418

چکیده

الگوی توسعه فیزیکی – کالبدی یکی از موضوعات مهم و کلیدی قرن بیست و یکم در ارتباط با بحث پایداری شهر است. این الگو به عنوان الگوی توسعه فضایی فعالیت های انسان در برهه خاصی از زمان تعریف می گردد و به دو دسته کلی گسترش پراکنده یا افقی و الگوی فشرده طبقه بندی می گردد و شناخت الگوی توسعه کالبدی شهر و ارزیابی الگوی میزان فشردگی و پراکندگی آن جهت هدایت آن در راستای توسعه پایداری شهری امری ضروری برای تمام جوامع شهری محسوب می گردد، چراکه امروزه اغلب پژوهشگران و مدیران شهری اعتقاد‌ دارند که ارتباط معناداری بین الگوی توسعه کالبدی شهر با پایداری وجود دارد. بر این اساس، هدف اصلی پژوهش حاضر، تحلیل الگوی توسعه کالبدی – فضایی شهر یاسوج با استفاده از پردازش تصاویر ماهواره‌ای و مدل‌های کمی است. روش‌شناسی تحقیق، ترکیبی از روش‌های قیاسی و استقرایی است. یافته‌های تحقیق حاکی از آن است که در طی چهار دهه اخیر (1400-1370)، بیشترین میزان توسعه فیزیکی شهر یاسوج در جهات شمال غربی، غرب و جنوب بوده است. از سویی دیگر نتایج حاکی از بالا بودن نرخ رشد توسعه کالبدی شهر بر نرخ رشد جمعیت شهری است. همچنین الگوی رشد کالبدی شهر یاسوج طی دوره 1395-1365 دارای الگوی توسعه افقی و اسپرال بوده است که بیشترین میزان توسعه کالبدی افقی مربوط به سال 1385 با ضریب آنتروپی برابر با 1.33 می‌باشد. ازاین‌رو کنترل و نظارت بر ساخت‌وسازهای شهری در محور شمال غرب و غرب و مدیریت اسکان مهاجران می‌تواند راهبرد مهمی در هدایت توسعه کالبدی شهر یاسوج باشد.

کلیدواژه‌ها

• توسعه کالبدی
• الگوی اسپرال
• پایداری
• مدل های کمی
• شهر یاسوج

موضوعات

• برنامه ریزی شهری

عنوان مقاله [English]

Measuring and evaluating the physical-spatial development pattern of Yasouj city

نویسندگان [English]

• mehdi ehsasikhah ¹
• keramatollah ziari ²
• Abbas rajaie ²
• Ahmad PourAhmad ²
• hossein hataminejad ²

¹ Faculty of Geography, University of Tehran

² University of Tehran

چکیده [English]

The pattern of physical development is one of the important and key issues of the 21st century in connection with the discussion of city sustainability. This pattern is defined as the pattern of spatial development of human activities at a certain point in time and is classified into two general categories: scattered or horizontal expansion and compact pattern. It is essential to know the pattern of physical development of the city and evaluate the pattern of its compression and dispersion in order to guide it in the direction of urban sustainability development. Because nowadays most researchers believe that there is a significant relationship between the physical development pattern of the city and sustainability. Based on this, the main goal of the research is to analyze the physical-spatial development pattern of Yasouj city using satellite image processing and quantitative models. Research methodology is a combination of deductive and inductive methods. The findings of the research indicate that during the last four decades (1400-1370), the maximum amount of physical development of Yasouj city was in the northwest, west and south directions. On the other hand, the results indicate that the growth rate of the physical development of the city is higher than the growth rate of the urban population. Also, the pattern of physical growth of Yasouj city during the period of 2015-2015 has a horizontal and spiral development pattern, and the maximum amount of horizontal physical development is related to 2015 with an entropy coefficient equal to 1.33. Therefore, the control and monitoring of urban constructions in the north-west and west axis and the management of the settlement of immigrants can be an important strategy in guiding the physical development of Yasouj city.

کلیدواژه‌ها [English]

• Physical development
• spiral pattern
• sustainability
• quantitative models
• Yasouj city