نوع مقاله : علمی - پژوهشی
نویسندگان
1 پژوهشگری علوم اجتماعی، دانشگاه فردوسی مشهد، ایران
2 عضو گروه علوم اجتماعی ، دانشکده ادبیات و علوم انسانی ، دانشگاه فردوسی مشهد
3 سیاستگذاری اجتماعی، دانشگاه تهران، ایران
چکیده
در این پژوهش بوستان‌ها و پارک‌ها به عنوان یکی از پرکاربردترین و جامع‌ترین عرصه‌های فراغتی، برای بررسی بازنمایی دین در فضای عمومی شهر مشهد انتخاب شده و علائم و عناصر دینی حاضر در آنها مورد تحلیل محتوای کیفی قرار گرفته است. یافته‌ها با ارائه یک گونه‌شناسی از تجلیات مادیِ علائم دینی در فضای بوستان‌ها، حاکی از تحقق و تجسم دین در چهار مقوله متمایزِ «احکام»، «هویت»، «عبادت» و «اخلاق» است که دسته آخر، کمترین تاکید و اهمیت را از حیثِ بازنمایی به خود اختصاص می‌دهد. ذیل مقوله احکام، آن دسته از علائمی قرار می‌گیرند که موازین فقهی و شرعی را در قالب دو لحنِ تهدیدی(سخت) و اقناعی(نرم) معطوف به جنسیت(با تاکید بر پوشش زنان و جداسازی محیط آنها) و حیوانات(با تاکید بر ممنوعیت حضور آنها در پارک) اعمال می‌کنند. مقوله هویت به آن علائمی اشاره دارد که از طریق تاکید بر نمودهای مربوط به حرم امام رضا و مفاخر و علمای اسلامی دو هویت محلی(مشهدی-خراسانی) و ملی-ایرانی را با دین پیوند زده، و آن را بازنمایی می‌کند. مقوله عبادت، مفهوم عبودیت و بندگی را در دو معنای مناسکی و عرفانی در فضای فراغتی محقق می‌سازد. مقوله اخلاق نیز، بازنماینده آن دسته از ارزش‌های کلان اخلاقی است که استنادات دینی پیدا کرده‌اند. درنهایت، با نشان دادن ارتباط مطالعه حاضر با دیگر پژوهش‌های داخلی و خارجی مرتبط، بیان شده است که بازنمایی این چهار مفهوم یا نوعِ دینی در فضای فراغتیِ سطح شهر را می‌توان تاحد زیادی مصداقی از حضور و نفوذ نهاد سیاست در فضای عمومی، و شکلی از سیاست فضا توسط قدرتِ مستقر دانست.
کلیدواژه‌ها
عنوان مقاله [English]
Representation of Religion In the City’s Public-Leisure Spaces; Case of study: Mashhad Parks and Public Gardens
نویسندگان [English]
- Mohammad Mahdi Vaez Mousavi 1
- ali yousofi 2
- Sogand Sadidi 1
- Mahdieh Madani 3
1 Social Science Research, Ferdowsi University, Mashhad, Iran
2 Member of the Department of Social Sciences Faculty of Humanities and Literature Ferdowsi University of Mashhad(FUM),Iran
3 Social Welfare Planning, Tehran University, Tehran, Iran
چکیده [English]
Parks and public gardens as a form of public space and widely used leisure areas, provide a novel space for the representation of religion in the cities of Iran. In this regard, we analyze the religious Icons and elements presented in the parks and public gardens of Mashhad City (a city with the most religious origins) by a qualitative approach. The findings indicate the realization and embodiment of religion in four distinct categories: "Jurisprudence", "Identity", "Worship" and "Ethics"; the last category has the least emphasis and importance in terms of representation. Under the category of “Jurisprudence”, there are icons that warn and advise the jurisprudential and Shariah standards in the form of two threatening (hard) and persuasive (soft) tones directed at gender (with emphasis on women's dress code and their particular separated spaces) and pets (with emphasis on banning dog’s presence in the park). The “Identity” category refers to Icons that connect two local (Mashhadi-Khorasani) and national identities to religion. In this meaning, religion is realized by emphasizing the images related to Imam Reza's shrine and Islamic luminaries, warriors, and scholars. The “Worship” category realizes the concept of servitude and adoration in two ritualistic and mystical meanings. Finally, “Ethics” represents ethical values with religious references. The representation of these four concepts, types, or categories of religion in the leisure space of Mashhad, can be seen as an example of the presence and influence of political power in the public space, a form of space politics by the current established power.
کلیدواژه‌ها [English]
- "؛ Iconic Religion"؛ Materialized Religion"؛ Public space"؛ Leisure Space"؛
- "؛ Qualitative Content Analysis"
)
ارسال نظر در مورد این مقاله