نوع مقاله : علمی - پژوهشی
نویسندگان
1 سنجش از دور و سیستم اطلاعات جغرافیایی_ دانشگاه تبریز ایران
2 کارشناس ارشد اکوتوریسم، دانشگاه پیام نور بینالود، ایران
3 کارشناس ارشد جغرافیا و برنامه ریزی روستایی، دانشگاه حکیم سبزواری، سبزوار
چکیده
امروزه توجه به مبحث تاب آوری به منظور کاهش خطرات و خسارات ناشی از سوانح طبیعی به منظور افزایش سطح زیست پذیری شهرها مورد توجه جدی مدیران و برنامه ریزان و دست اندرکاران مسائل شهری قرار گرفته است کلان شهر مشهد به دلیل تراکم بالای جمعیت و فشار بر منابع طبیعی، در برابر مخاطراتی مانند فرونشست زمین بسیار آسیب‌پذیر است. مشهد با نرخ فرونشست بسیار بالا رو به رو است که با توجه به اهمیت این شهر، بررسی و مشخص کردن علت این پدیده امری ضروری به نظر می رسد. در این پژوهش با بهره‌گیری از روش تداخل‌سنجی راداری (InSAR) و پردازش داده‌های ماهواره‌ای Sentinel-1 در نرم‌افزار SNAP، میزان و الگوی فرونشست در مناطق ثامن، ۳ و ۴ شهر مشهد طی سال‌های ۲۰۱۸ تا ۲۰۲۳ مورد بررسی قرار گرفت. قرار گرفتن حرم مطهر امام رضا علیه السلام و اماکن تاریخی با تراکم جمعیت بسیار بالا در منطقه ثامن و همچنین قرار گرفتن ایستگاه ریلی شهر مشهد و پایانه بار و ذخیره گاه گندم در مناطق سه و چهار بر اهمیت موضوع می افزاید. نتایج نشان داد بیشترین میزان فرونشست در سال ۲۰۲۱ با مقدار حدود −0.04 متر در سال و کمترین در سال ۲۰۲۲ رخ داده است. محدوده ایستگاه ریلی و مراکز تاریخی منطقه ثامن بیشترین خطرپذیری را نشان می‌دهند. یافته‌ها حاکی از آن است که تراکم بالای جمعیت و فعالیت‌های شهری در این مناطق، عامل مؤثر در تشدید نرخ فرونشست است. بر این اساس، مدیریت شهری مشهد باید با پایش مستمر و اجرای سیاست‌های کنترل برداشت آب زیرزمینی، از خسارات آتی به زیرساخت‌ها و اماکن تاریخی جلوگیری کند.
کلیدواژه‌ها
موضوعات
عنوان مقاله [English]
Resilience of urban residential areas in the face of land subsidence. Study area: Samen, Three and Four areas of Mashhad city.
نویسندگان [English]
- ebrahim akbari 1
- Fatema Haji Valizadeh 2
- ali akbari 3
1 Remote Sensing and Geographic Information System, University of Tabriz, Iran
2 Master of Science in Ecotourism, Payam Noor Binalood University, Iran
3 Master of Science in Geography and Rural Planning, Hakim Sabzevari University, Sabzevar
چکیده [English]
Today, paying attention to the issue of resilience in order to reduce risks and damages caused by natural disasters in order to increase the livability of cities has received serious attention from managers, planners and those involved in urban issues. Due to its high population density and pressure on natural resources, the metropolis of Mashhad is very vulnerable to hazards such as land subsidence. Mashhad is facing a very high subsidence rate, which, given the importance of this city, seems essential to investigate and determine the cause of this phenomenon. In this study, using the radar interferometry (InSAR) method and processing Sentinel-1 satellite data in the SNAP software, the rate and pattern of subsidence in the Samen, 3 and 4 regions of Mashhad city were investigated during the years 2018 to 2023. The location of the Holy Shrine of Imam Reza (AS) and historical sites with a very high population density in the Samen region, as well as the location of the Mashhad railway station and the cargo terminal and wheat storage in regions three and four, adds to the importance of the issue. The results showed that the highest rate of subsidence occurred in 2021 with an amount of about −0.04 meters per year and the lowest in 2022. The railway station area and the historical centers of the Samen region show the highest risk. The findings indicate that the high population density and urban activities in these areas are effective factors in intensifying the subsidence rate. Accordingly, Mashhad urban management should prevent future damage to infrastructure and historical sites by continuous monitoring and implementing groundwater withdrawal control policies.
کلیدواژه‌ها [English]
- Resilience
- subsidence
- land surface
- religious and historical sites
- Mashhad
)
ارسال نظر در مورد این مقاله