بررسی ابعاد اثرگذار بر کارکرد پارک علم و فناوری خراسان در تبدیل شهر مشهد به شهر دانش

نوع مقاله : پژوهشی

نویسندگان

• میترا مومنی بشیوسقه ¹
• امید علی خوارزمی ²
• محمد رحیم رهنما ³

¹ کارشناسی ارشد مدیریت شهری، دانشگاه فردوسی مشهد، مشهد، ایران

² استادیار جغرافیا و برنامه ریزی شهری، دانشگاه فردوسی مشهد، مشهد، ایران

³ استاد جغرافیا و برنامه ریزی شهری، دانشگاه فردوسی مشهد، مشهد، ایران

https://doi.org/10.22067/gusd.v6i2.48275

چکیده

با توجه به پدیده جهانی شدن و اهمیت یافتن دانش به عنوان مزیت رقابتی برای کشورها و شهرها، توسعه شهری دانش ­بنیان و تبدیل شهرها به شهرهای دانش­ بنیان مورد توجه ویژه ­ای قرار گرفته است. یکی از سازوکارهای این تغییر، توسعه پارک­ های علم و فناوری به عنوان یکی از ساختارهای فضایی شهرهای دانش می ­باشد. در کشورهای در حال توسعه به دلیل عدم نقش آفرینی موثر این پارک ­ها، حرکت به سمت توسعه شهرهای دانش ­بنیان کند می ­باشد. این پژوهش قصد دارد ابعاد موثر بر کارکرد پارک علم و فناوری خراسان را مطالعه کرده و با شناسایی اولویت­ های برنامه ­ریزی، گامی در جهت بهبود توسعه شهر مشهد به عنوان شهر دانش بنیان بردارد. با این هدف ابتدا به شناسایی عوامل پرداخته و مدلی مفهومی را به وجود آورده است. سپس از طریق پرسشنامه نظرات ذی­نفعان پارک علم و فناوری خراسان جمع ­­آوری شده است. با استفاده از نرم افزار Smart PLS اطلاعات جمع ­آوری شده، تحت مدل مفهومی مورد آزمون قرار گرفته است. در نهایت عامل سازمانی و پس از آن عامل فرهنگی به عنوان عواملی با اثرگذاری بیشتر شناسایی شدند. همچنین اثرگذاری عامل سیاست­ گذاری در این مرحله از رشد پارک علم و فناوری خراسان مورد قبول واقع نشد.

کلیدواژه‌ها

• پارک علم و فناوری
• توسعه شهری دانش بنیان
• جهانی شدن
• شهر دانش

20.1001.1.25383531.1398.6.2.1.3

عنوان مقاله [English]

Examining the Effective Dimensions on Khorasan Science and Technology Park in Transforming Mashhad into a City of Knowledge

نویسندگان [English]

• Mitra Momeni Beshbousgheh ¹
• Omid Ali Kharazmi ²
• Mohammadrahim Rahnama ³

¹ MSc. in Urban Management, Ferdowsi University of Mashhad, Mashhad, Iran

² Assistant Professor in Geography and Urban Planning, Ferdowsi University of Mashhad, Mashhad, Iran

³ Professor in Geography and Urban Planning, Ferdowsi University of Mashhad, Mashhad, Iran

کلیدواژه‌ها [English]

• Globalization
• Knowledge-based Urban Development
• City of Knowledge
• Science and Technology Park

مراجع

• برک پور، ن. و اسدی، ا. (1390) مدیریت و حکمروایی شهری. تهران: دانشگاه هنر.
• بهاری، آ.، مودی، ب.، یعقوبی، ن.، و علم الهدایی، س. (1391). شناسایی و اولویت بندی عوامل کلیدی موفقیت پارک علم و فناوری خراسان رضوی. فصلنامه تخصصی پارک ها و مراکز رشد، 8 (30 )، 13-21.
• پور احمد، ا.، و موسوی، س. (1390). بررسی مفاهیم و شاخص های نظریه شهر جهانی . باغ نظر، 8 (16)، 29-42.
• حافظ نیا، م. (1387). مقدمه ای بر روش تحقیق در علوم انسانی. تهران: سازمان مطالعه و تدوین کتب علوم انسانی دانشگاهها (سمت).
• خوارزمی، ا. ع.، و ندایی، ا. (1392). ارزیابی زیرساخت های نوآوری در ایران: مطالعه موردی مراکز رشد شهر مشهد. فصلنامه مطالعات جغرافیایی مناطق خشک، 3 (12)، 103-127.
• ریاحی، پ.، قاضی نوری، س.، و حاجی حسینی، ح. (1392). گونه شناسی رفتار نوآوری استان های ایران با تاکید بر عوامل اجتماعی. فصلنامه سیاست علم و فناوری، 5 (20)، 47-67.
• سلامی، ر.، به گزین، ا.، و شفیعی، م. (1390). شناسایی و ارزیابی عوامل حیاتی موفقیت پارک های علم و فناوری در ایران. فصلنامه تخصصی پارک ها و مراکز رشد، 8 (29)، 63-72.
• سلطانی، ب.، و بی رنگ، ع. م. (1382). پارک ها و مراکز رشد در نظام ملی نوآوری ایران. هفتمین کنگره سراسری همکاری های دولت، دانشگاه و صنعت برای توسعه ملی، (ص. 1-16). اصفهان.
• سلیمانی، م. (1391). بررسی پارک ها و مراکز رشد علم و فناوری ایران با نگاهی بر رویکرد جهانی. فصلنامه تخصصی پارک ها و مراکز رشد، 8 (32)، 2-10.
• طوسی، م. ع. (1380). مشارکت در مدیریت و مالکیت. تهران: انتشارات سازمان مدیریت دولتی.
• فرامرزپور، م. (1389). بررسی گزیده ای از عوامل چالش آفرین برای مراکز رشد و پارک های علم و فناوری. ماهنامه زیست فناوری، 8 (11)، 4-8.

 

• Chen, S., & Choi, C. J. (2004). Creating a knowledge‐based city: The example of Hsinchu Science Park. Journal of Knowledge Management, 8(2), 73-82.
• Dvir, R., & Pasher, E. (2004). Innovation engines for knowledge cities: An innovation ecology perspective. Journal of Knowledge Management, 8(2), 16-27.
• Edvinsson, L. (2006). Aspects on the city as a knowledge tool. Journal of knowledge management, 10(5), 6-13.
• Ergazakis, K., Metaxiotis, K., & Psarras, J. (2004). Towards knowledge cities: conceptual analysis and success stories. Journal of knowledge Management, 8(5), 5-15.
• Felsenstein, D. (1994). University-related science parks—‘seedbeds’ or ‘enclaves’ of innovation? Technovation, 14(2), 93-110.
• Kharazmi, O. A., & Valipourerami, M. (2013). The role of furniture cluster in promoting knowledge city concept in Iran. Proceedings of the 6th knowledge cities world summit (pp. 638-693). Istanbul, Turkey: Lookus Scientific.
• Kharazmi, O. A., Nedaei, A., & Javadi Nejad, N. (2013). Promoting the concept of knowledge cities through university- industry collaboration in the Iranian context. Proceedings of the 6th Knowledge Cities World Summit (pp. 278-286). Istanbul, Turkey: Lookus Scientific.
• Knight, R. V. (1995). Knowledge-based development: Policy and planning implications for cities. Urban Studies, 32(2), 225-260.
• Mae Phillips, S. A., & Wai-chung Yeung, H. (2003). A place for R&D? The Singapore science park. Urban Studies, 40(4), 707-732.
• Martinez, S. D. (2006). A comparative framework for knowledge cities. In F. Carrillo (ed.), Knowledge cities: Approaches, experiences and perspectives (pp.17-30). Heinemann, Germany: Heinemann.
• Metaxiotis, K., & Ergazakis, K. (2008). Exploring stakeholder knowledge partnerships in a knowledge city: A conceptual model. Journal of Knowledge Management, 12(5), 137-150.
• Mohammed, K. Y., Abdul-Hameed, J. A., & Mostafa, A. M. (2013). The comparative importance of the architectural and urban potentials of knowledge cities. Proceedings of the 6th knowledge cities world summit (pp. 68-79). Istanbul, Turkey: Lookus Scientific.
• Phan, P. H., Siegel, D. S., & Wright, M. (2005). Science parks and incubators: observations, synthesis and future research. Journal of Business Venturing, 20(2), 165-182.
• Price Water House Coopers. (2005). Cities of the future: Global competition, local leadership. Price Water House Coopers.
• Pricewaterhouse Coopers, L. L. P. (2005). Cities of the future: Global competition, local leadership. Retrieved from https://www.pwc.com/gx/en/government-public-sector-research/ pdf/ cities-final.pdf
• Van Winden, W., Van den Berg, L., & Pol, P. (2007). European cities in the knowledge economy: towards a typology. Urban Studies, 44(3), 525-549.
• Yigitcanlar, T., O’Connor, K., & Westerman, C. (2008). The making of knowledge cities: Melbourne’s knowledge-based urban development experience. Cities, 25(2), 63-72.
• Zhao, P. (2010). Building knowledge city in transformation era: Knowledge‐based urban development in Beijing in the context of globalisation and decentralisation. Asia Pacific Viewpoint, 51(1), 73-90.