نوع مقاله : علمی - پژوهشی

نویسندگان

1 دانشجوی دکتری معماری اسلامی/دانشکده معماری و شهرسازی، دانشگاه هنر اسلامی تبریز

2 عضو هیئت علمی دانشکده معماری و شهرسازی دانشگاه هنر اسلامی تبریز، تبریز، ایران

چکیده

حس معنویت، منسوب شدن به حقیقت ذاتی و مطلق در برابر امورمادی، ظاهری و صوری است. در واقع این امر قابلیت جلوه‌گری در محسوسات بی‌شماری دارد تا انسان با احساس تاثیر عمیق و ابتهاج، صاحب یک تجربه ارتباط معنادار با خود، دیگران، جهان و قدرت برتر شود که بصورت واکنش‌ها، روایات و اعمال بیان می‌شود. تجربه احساسات، از طریق تجربه در فضا ایجاد می‌شود و معماری با ظهور واقعیت سـه جهان جسـمانی، خیالی و عقلـی، همچون پلی از قلمرو معنوی با فضای ذهنی فرد ارتباط برقرار می‌کند و او را به شناخت می‌رساند. پژوهش با هدف تحکم حس معنویت در کالبد معماری، به دنبال فرایند شناخت این حس مخاطب در فضایی با کاربری غیرمذهبی بود که بازار تاریخی تبریز با انواع عملکردهای مختلف، موردبررسی قرار گرفت تا درصدد پاسخگویی به این پرسش برآید که «حس معنویت در گذار از مراحل احساس تا شناخت توسط مخاطب، چگونه است؟». در این راستا، پژوهش در قالب کیفی، ترکیبی از تحقیق بنیادی و اکتشافی در دو مرحله کاوش نظری و عملی صورت گرفت. کاوش نظری به‌صورت توصیفی‌تحلیلی، به جمع‌آوری اطلاعات‌کتابخانه‌ای پرداخته و سپس کاوش عملی به‌صورت اکتشافی، با روش پدیدارشناختی از طریق مصاحبه نیمه‌ساختاری در چهار سطح(احساس،ادراک، تعقل و شهود) با نمونه‌گیری گلوله‌برفی تا رسیدن به اشباع نظری(10نفر)، صورت گرفت. تحلیل کیفی تفسیری داده‌ها به روش ون منن از طریق کدگذاری در سه‌مرحله باز، محوری و گزینشی انجام شد. در نتیجه، تجربۀ افراد توسط 5درونمایه اعم‌از بیناذهنیت(در ارتباط با دیگران)، تقدس‌گرایی(در ارتباط با خداوند)، تنوع‌گرایی، تاریخ‌گرایی و حس‌مکان(در ارتباط با جهان و دیگران) مشخص‌گردید.

کلیدواژه‌ها

موضوعات

عنوان مقاله [English]

Recognizing the sense of spirituality in the cognitive process (case study: Historic Bazaar of Tabriz)

نویسندگان [English]

  • Elmira Karimipour 1
  • Parisa Hashempour 2

1 PhD student in Islamic Architecture/Faculty of Architecture and Urban Planning, Tabriz University of Islamic Arts

2 Faculty member of Faculty of Architecture and Urban Planning, Tabriz University of Islamic Arts, Tabriz, Iran

چکیده [English]

The sense of spirituality is the owner of a meaningful communication experience with oneself, others, the world and the higher power and architecture, like a bridge from the spiritual realm, communicates with the mental space of a person and brings him to know. The research with the aim of controlling the sense of spirituality in the body of architecture, followed the process of recognizing this sense of the audience in a space with a non-religious use, and the historical market of Tabriz with various types of functions was investigated in order to answer the question that "the sense of spirituality in the transition from stages How is the feeling to the recognition by the audience?". In this regard, the research was carried out in a qualitative format, a combination of basic and exploratory research in two stages of theoretical and practical research. The theoretical exploration was done in a descriptive- analytical way, collecting library information, and then the practical exploration was done in an exploratory way, with a phenomenological method through a semi-structured interview at four levels ( emotion, perception, reasoning and intuition) with snowball sampling until reaching theoretical saturation (10 people). The descriptive qualitative analysis of the data was done by Van Manen 's method through coding in three stages, open, central and selective. As a result, people's experience was determined by 5 internal profiles, including intersubjectivity (in relation to others), holiness (in relation to God), diversity, historicism and sense of place (in relation to the world and others).

کلیدواژه‌ها [English]

  • sense of spirituality
  • experience of space
  • levels of knowledge
  • historic market of Tabriz
  • Phenomenological
CAPTCHA Image